De akoestische gitaar: zelf de slagplaat vervangen

Jij wilt de slagplaat van je gitaar vervangen of misschien is hij wel versleten en is hij aan vervanging toe. Moet je dat dan laten doen ergens? Nee hoor, dat kan je gewoon helemaal zelf! Maar wat voor nut heeft een slagplaat eigenlijk en waarom zou je hem vervangen? Hoe begin je aan de vervanging van de slagplaat en waar moet je allemaal aan denken? In dit blog vertellen we je er alles over! Lees je mee?

De akoestische gitaar en de slagplaat

Wanneer je je akoestische gitaar eens goed onder de loep neemt zal je een aantal dingen opmerken die heel kenmerkend zijn voor een dergelijke gitaar. Je hebt de hals waar de snaren overheen lopen naar de kop, maar ook weer terug naar beneden bevindt zich de klankkast of ook wel de body genoemd en het klankgat. Hier vinden we ook de slagplaat. Deze bevindt zich vrijwel altijd op de klankkast of body onder het klankgat. Slagplaten worden veelal gemaakt van een soort kunststof, maar kan ook gemaakt zijn van hout of andere metalen zoals metaal, glas of schelpen. De meeste akoestische gitaren zijn standaard voorzien van een slagplaat, vooral als je deze nieuw hebt gekocht. Alleen bij de wat goedkopere gitaren van bepaalde merken kan het zijn dat zij niet zijn voorzien van een slagplaat. Je kan deze natuurlijk wel altijd monteren. Ook voor het plaatsen van een slagplaat kan je deze blog als leidraad gebruiken. 

Wat is het nut van een slagplaat?

Een slagplaat is een erg handig stukje materiaal die helpt je klankkast of body te beschermen tegen beschadiging die kan worden veroorzaakt door nagels, sieraden of de plectrum tijdens het spelen. Wanneer je een gitaar bespeelt die geen slagplaat heeft zal je snel krassen gaan zien op je gitaar doordat je misschien net uitschiet tijdens het spelen of door eventuele sieraden of accessoires die je draagt. Het vervelende is dat je op hout direct krassen zult zien en beschadigingen van bijvoorbeeld je plectrum geeft diepe krassen die je er niet meer zo makkelijk uit krijgt. Vaak is de enige oplossing om je hele body of klankkast opnieuw te laten finishen om weer een krasvrije gitaar in je handen te hebben. Dit kan je niet zomaar zelf doen en moet je bij een luthier laten doen wat best wel wat geld kost en dat is natuurlijk zonde. Daarom is het altijd beter om je gitaar van een slagplaat te voorzien wanneer deze dat nog niet heeft of om hem op tijd te vervangen wanneer deze versleten is. Daarom is het ook aan te raden om altijd op je gitaar met een slagplaat te spelen, vooral als je gitaar speelt met een plectrum. Wanneer je je vingers gebruikt is het misschien niet zo noodzakelijk, maar er zijn altijd andere factoren zoals nagels en sieraden die (diepe) krassen kunnen veroorzaken. Het is dan beter om vooraf er al voor te zorgen dat je je gitaar zo min mogelijk beschadigd dan achteraf te moeten zeggen had ik toch maar gebruik gemaakt van een slagplaat.

Het mooie aspect van een slagplaat

Naast dat een slagplaat een goede functie heeft, is het ook een heel mooi gezicht! Wanneer je je slagplaat zelf gaat vervangen zal je ontdekken dat er ontzettend veel verschillende slagplaten te verkrijgen zijn. Er zijn slagplaten met een prachtig dessin of motief, maar ook met mooie kleuren, een prachtige glans of een leuke tekst. Je kan je slagplaat en dus ook je gitaar helemaal aan jouw wensen aanpassen! Sommige gitaren komen al uit de fabriek met een prachtig versierde slagplaat en dat ziet er natuurlijk gewoon geweldig en luxe uit! Wanneer je slagplaat toe is aan vervanging of je hebt er nog geen een, dan kan je de keuze maken uit vele slagplaten om zo je gitaar een mooiere uitstraling te geven en je gitaar een persoonlijke feeling te geven. 

Waarom zou je je slagplaat vervangen?

Een slagplaat is meestal van zeer bestendig materiaal gemaakt en is waarschijnlijk niet snel aan vervanging toe. Na verloop van tijd kan het zijn dat je slagplaat erg bekrast is door gebruik, hoe snel dit gebeurd is onder andere afhankelijk van de kwaliteit van jouw slagplaat. Wanneer de plaat er niet meer mooi uitziet of erg beschadigd is zal het tijd zijn voor een nieuwe. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat jouw gitaar voorzien is van een slagplaat die je misschien niet zo heel mooi vindt. Of dat jouw gitaar helemaal geen slagplaat heeft. Dat kan natuurlijk ook een reden zijn om je slagplaat te vervangen of erop te zetten. 

Waar dien je rekening mee te houden tijdens het vervangen van de slagplaat?

• Op de eerste plaats is het goed om te onthouden dat een verwijderde slagplaat meestal niet opnieuw gebruikt kan worden. De slagplaat gaat vaak kapot tijdens het verwijderen ervan, maar ook de zelfklevende laag die de slagplaat op zijn plek houdt gaat verloren. Denk er dus goed over na voordat je de plaat verwijderd en zorg dat je alvast een nieuwe klaar hebt liggen voordat je begint.
• Wanneer je een nieuwe slagplaat gaat kopen is het verstandig om een plaat te nemen die minstens even groot is als de oude en het liefst eigenlijk net nog iets groter. De klankkast of body onder de slagplaat is niet blootgesteld aan licht en is daarom een andere kleur geworden dan de rest van je gitaar. Het is dan niet zo mooi als je een randje van dit niet verkleurde deel kunt zien wanneer je een nieuwe slagplaat hebt gemonteerd. 
• Als we de slagplaat gaan vervangen, gaan we met warmte werken. Dit is nodig om de zelfklevende laag, oftewel de lijm, los te laten komen. Wees echter heel voorzichtig tijdens het verwarmen van de plaat, want de finish van de akoestische gitaar is meestal ook gevoelig voor warmte! Zorg er daarom voor dat je niet teveel warmte op één plek tegelijk gebruikt, maar verdeel de warmte. Wanneer je echt het zekere voor het onzekere wilt nemen kan je het beste delen van je gitaar afdekken om zo de finish laag te beschermen tegen de warmte.

Hoe gaan we te werk?

• Het is handig om als eerste een nieuwe slagplaat aan te schaffen voordat we gaan beginnen. Houdt hier rekening met de grootte van de slagplaat zoals we hierboven hebben besproken. Dezelfde maat of liever nog iets groter is prima, kleiner is niet zo'n heel goed idee. 
• Om de plaat van de gitaar te kunnen verwijderen hebben we een warmtebron nodig. Je kunt een haardroger gebruiken om voldoende warmte te creëren en het liefst gebruik je er eentje die je in warmte kunt afstellen. Je kunt de haardroger dan ook het beste op een lagere stand dan de warmste stand zetten. Gebruik zeker geen verfafbrander! Deze worden veel te heet.
• Leg ook een microvezeldoek en lemon oil klaar. 

De slagplaat vervangen

Dan gaan we nu de slagplaat vervangen. Spannend! We gaan eerst de oude slagplaat verwijderen. Pak daarom je haardroger erbij en stel deze alvast in op de laagste warmte stand. Je hoeft hem nog niet aan te zetten, maar stel hem gewoon alvast even in. 

1.  Voordat we de oude slagplaat gaan verwijderen gaan we eerst nog even de nieuwe slagplaat controleren op grootte. Leg de nieuwe slagplaat even op de oude om te kijken of de nieuwe de oude helemaal bedekt. Is dat zo? Dan kunnen we gaan beginnen!
2.  Nu gaan we met de haardroger aan de slag. Als het goed is heb je deze al op de laagste stand ingesteld. Heeft je haardroger maar één stand? Houdt de haardroger tijdens het verwarmen dan verder van de slagplaat of zodat je de lak van de gitaar niet beschadigd. Beweeg de haardroger mooi heen en weer over de slagplaat en verwarm de plaat gelijkmatig zodat de lijm los gaat laten. Check regelmatig de warmte van de body of klankkast want deze mag absoluut niet te warm worden. 
3.  Check nu regelmatig of de plaat al los begint te laten. Gebruik geen gereedschap of iets dergelijks, maar gebruik hierbij je vingers om de finishlaag van je gitaar niet te beschadigen. Zodra het randje van de slagplaat los begint te laten kan je proberen de plaat steeds losser en van de gitaar af te krijgen. Krijg je de plaat er nog niet af? Verwarm dan nog even wat langer totdat de plaat wel loslaat. Ga het niet forceren! 
4.  Is de slagplaat mooi losgekomen? Fijn! Dan gaan we nu de overgebleven lijmresten verwijderen. Doe dit wel zo snel mogelijk want dan is de lijm nog redelijk warm en kan deze makkelijker verwijderd worden. Je kan het meeste van de overgebleven lijmresten verwijderd met je vingers. Wat er nu nog overblijft veeg je weg met de microvezeldoek en wat lemon oil. Check nu even of alle lijmresten weg zijn door er met je hand overheen te wrijven. Voelt de plek waar de plaat heeft gezeten mooi egaal en glad aan? Dan zijn alle lijmresten weg. 
5.  Leg nu de nieuwe slagplaat losjes op de klankkast of body en bepaal waar de plaat het mooiste op zijn plek zit. De plek kan je markeren door gebruik te maken van kleine stickertjes of iets soortgelijks wat naderhand makkelijk te verwijderen is. Het is belangrijk dat je de plaat direct op de juiste plek plakt, je kan hem daarna niet meer opnieuw plakken. Wanneer je de beste plek gevonden heb kan je het laagje aan de achterkant van de slagplaat verwijderen zodat de zelfklevende laag tevoorschijn komt. Zit er aan de voorkant een beschermfolie? Haal deze er dan ook af voordat je de nieuwe slagplaat op de gitaar gaat plakken. 
6.  Kijk nu goed naar de markerings-stickertjes die je van te voren hebt opgeplakt. Het beste is om met de punt van de slagplaat te beginnen en zo op te werken naar het klankgat, houdt tijdens deze handeling de plaat nog net iets boven de gitaar om de ideale positie van de slagplaat te kunnen vinden. Vervolgens kan je de plaat rustig aan op zijn plek laten "vallen".
7.  Vaak kan je de slagplaat nog net iets verschuiven om de beste positie te vinden, hij zal niet veel te verschuiven zijn dus zorg ervoor dat je de plaat direct goed op zijn plaats plakt! 
8. Dan is het nu tijd om de plaat op zijn plek te gaan aandrukken. Doe dit voorzichtig en zorg dat je 100% tevreden bent met de positie voordat je de slagplaat aan gaat drukken. 

Zo! Dan heb jij nu helemaal zelf de slagplaat van je gitaar vervangen of geplaatst!