Ben je al een tijdje bezig met zingen en heb je de smaak goed te pakken? Misschien wil je dan nu wel je zang skills uitbreiden door meer te leren over en te oefenen met boventoonzang, fluitregister en diplofonie. Als je meer wilt weten over deze specifieke zang technieken, dan ben je op de juiste plek terecht gekomen! In dit blog gaan we deze gebieden, samen met jou, uitgebreid behandelen. Zo kan ook jij weer een volgende stap zetten in je ontwikkeling naar de meest prachtige zang!
Wat is boventoonzang, fluitregister en diplofonie?
Allereerst gaan we de boventoonzang behandelen. Wat is dit en hoe kan je dit leren? Het boventoonzingen wordt in het Engels overtone singing genoemd en is, net als fluitregister en diplofonie, een vorm van exponentiële zang. In sommige volksmuziek wordt het boventoonzingen veelvuldig gebruikt, zoals een aantal Mongoolse zangers. Maar ook bepaalde koren zijn gespecialiseerd in deze vorm van zingen. Wanneer je zingt en hierbij een toon vormt met je stem, bestaat deze eigenlijk altijd uit een grondtoon met daarbij een variatie van boventonen. Wanneer je van klinker verwisseld in de grondtoon heeft dit ook direct effect op de variatie aan boventonen. Deze variatie aan boventonen noemen we in de muziekwereld een formant. Bij reguliere zang is de grondtoon de leidende draad in de zang en hoor je de boventonen vrijwel niet apart van de grondtoon. Wanneer je met boventoonzang aan de slag gaat, ga je de formant exponentieel versterken waardoor de boventonen wél hoorbaar worden, apart van de grondtoon. Dit doe je door je mond, of eigenlijk je mondholte, op een dusdanige wijze te vormen dat de toon anders wordt. Door hiermee te oefenen en af te wisselen in boventonen, kun je op een enkele grondtoon diverse formanten vormen. Boventoon zingen wordt gevormd door klanken en vrijwel niet door tekst. Boventoonzang kun je oefenen door bijvoorbeeld eerst een E te zingen en deze te laten overlopen naar een Oe klank. Je zult merken dat je mond eerst in een soort glimlach positie begint en vervolgens overgaat naar getuite lippen. Beweeg tijdens het oefenen van deze klanken je tong naar voren en naar achteren. Je zult hierbij merken dat je de juiste toon hebt gevonden op het moment wanneer de boventoon klank het hardst te horen is. Oefen dit vervolgens door verschillende tonen te gebruiken.
Fluitregister zingen
Dan gaan we nu verder met het fluitregister, in het Engels whistle register genaamd. fluitregister zingen is een heel hoge wijze van zingen. Het is dan ook de hoogste vorm van zingen die menselijk mogelijk is. Fluitregister wordt ook wel flageolet register genoemd. Net als met het zingen van boventonen, is het met het zingen van fluitregister niet echt mogelijk tekst te zingen. Het is meer losse klinkers die je zingt. Het bijzondere aan fluitregister zingen is dat het na veel wetenschappelijk onderzoek nog steeds niet helemaal duidelijk is hoe deze hoge tonen precies gezongen worden. Wanneer je fluitregister zingt klapt het strottenklepje, oftewel de epiglottis naar achteren. Hierdoor is het onmogelijk om een camera in de keel te brengen om te kijken wat er met de stembanden gebeurd op het moment van zingen. Ook al weten we niet precies wat er met de stembanden gebeurd tijdens het zingen van fluitregister, is er wel al een hoop bekend over deze manier van zingen. Zo weten we bijvoorbeeld dat de epiglottis belangrijk is tijdens het zingen van de hoge tonen. De epiglottis is verantwoordelijk voor o.a. klankkleur en de luchtstroom. De zogenoemde klankkamer die zich onder de epiglottis bevindt neemt een zeer kleine vorm aan om zo het zingen van de allerhoogste tonen mogelijk te maken. Het lastige gedeelte zijn de stembanden. Deze vormen tezamen de stemspleet, zoals dit genoemd wordt. Tijdens het ademen is deze stemspleet geopend. Tijdens het normaal zingen praten zijn ze grotendeels gesloten, maar geven ze net genoeg ruimte om lucht langs de stembanden te laten blazen waardoor er trilling plaatsvindt. Wat we nu weten is dat tijdens het zingen van fluitregister de stemspleet zo goed als geheel gesloten is en de stembanden zo goed als niet trillen. Aan de achterzijde van de stembanden bevinden zich de bekerkraakbeentjes, waar deze een kleine driehoek vormen waar luchtstroom mogelijk is. Het lijkt niet alleen op het labium van een fluit, maar werkt overigens ook vrijwel op dezelfde manier. Het is hierbij dan ook niet het labium die trilt, maar de lucht die er doorheen stroomt. Hierdoor kunnen er klanken worden gevormd. Tijdens het zingen van fluitregister, oftewel hoge tonen, heb je minder adem nodig dan tijdens gewoon zingen en praten. Dit komt omdat hogere tonen minder energie nodig hebben om een klank te kunnen vormen. Je kan dus langer zingen op één enkele ademteug. Het is wel even oefenen om onder de knie te krijgen om de klanken niet te snel te zingen. Het is even hard werken om de juiste techniek onder controle te krijgen. Gebruik het fluitregister ook niet té vaak of heel een nummer door. Het is fijner om naar te luisteren als je het slechts af en toe gebruikt dan continu. Doordat er niet echt een tekst gezongen kan worden is het enkel luisteren naar klanken en dat kan op den duur best wel gaan vervelen. Bovendien kan je met het zingen van fluitregister ook geen verhaal vertellen. Het fluitregister leren? In principe zou iedereen het moeten kunnen omdat we uiteindelijk fysiek allemaal hetzelfde zijn. Het is niet iets speciaals of afwijkends in je stem als je dit kan of niet kan. Het is enkel een zangtechniek die je mooi vindt of juist niet. Je kunt vanuit je reguliere stem naar het fluitregister overgaan, maar ook vanuit je falsetstem. Je epiglottis (strottenklepje) moet je naar achteren klappen zoals je dat doet bij twangen. Het lijkt erop dat je op dit moment alles in je keel afsluit waardoor je gaat piepen als het ware. Het is wel erg belangrijk om tijdens het zingen je strottenhoofd zoveel mogelijk te ontspannen om goed de klanken te kunnen vormen. Omdat we niet precies weten hoe het fluitregister zingen precies werkt, kan je het het beste aanleren door te imiteren. Zoek iemand op die het fluitregister onder de knie heeft en probeer te doen wat zij (of hij) doet.
Diplofonie
Dan zijn we nu aangekomen bij het derde zang onderdeel. Diplofonie, oftewel meertonig zingen. Dit is een beetje een vreemde manier van zingen als je het vergelijkt met de andere zangtechnieken hier besproken. Er zijn dan ook maar heel weinig mensen die deze manier van zingen onder de knie hebben. He is eigenlijk zingen in meerdere tonen, tegelijk. De dochter van Donny Hathaway is een zangeres die onder de weinigen diplofonisch kan zingen. Diplofonie is normaliter echter een teken dat er schade is aan je stem en/ of stembanden. Daarom is het ook zo lastig om op deze manier te kunnen zingen wanneer je dat wenst zonder dat er daadwerkelijk schade is aan je stem. Lalah Hathaway is er hier één van. Zij kan zelf diplofonie en dus de tweestemmigheid oproepen en weer uitschakelen tijdens het zingen. Normaal gesproken kan je deze manier van zingen niet echt op een gezonde manier gebruiken, maar Lalah is hier als één van de weinigen een uitzondering in.
