Piano termen. Welke zijn er en wat betekenen ze?

Piano termen. Wanneer je een pianoboek open slaat kom je eigenlijk vrijwel direct allerlei termen en aanduidingen tegen voor het pianostuk. Hiermee wordt bijvoorbeeld het karakter, de dynamiek en de snelheid van het stuk aangegeven, zodat je op een vloeiende manier het pianostuk kunt spelen. Meestal worden deze muziektermen in het Italiaans weergegeven welke ooit als krabbel door de componist erbij werd gezet om aan te geven hoe het stuk bedoeld werd te spelen. Noten op de notenbalk zeggen namelijk ook niet alles als het gaat om het karakter van het stuk. Ben je benieuwd wat zoal de meest voorkomende en belangrijkste muziektermen zijn als het gaat om pianospel? In dit blog lees je er alles over!

Piano termen om gevoel mee te geven

Eigenlijk zijn piano termen en muziektermen op papier gezet om het gevoel van het pianostuk mee te geven aan volgende generaties die het stuk zullen spelen en horen. In de tijd van de grote componisten zoals Chopin en Mozart was er immers nog geen opname van muziek mogelijk om zo het gevoel over te brengen. Zo is dus eigenlijk de universele muziektaal ontstaan, de muziektermen! Door je goed in te leven en te verdiepen in het stuk en de gebruikte muziekterm, kun je ontdekken wat de componist in zijn gevoel en hart voor ogen had voor het bepaalde piano of muziekstuk. We hebben het hier dan over het oorspronkelijke stuk en niet de vertaalde of vereenvoudigde versie. Door een (origineel) stuk goed te impreteren zal je de sfeer en de oorspronkelijke bedoeling van de componist kunnen ontdekken en zo ook het stuk in zijn authenticiteit kunnen spelen.

Muziektermen uitgelegd

Nu je een klein beetje een idee hebt van hoe muziektermen zijn ontstaan, gaan we nu naar de muziektermen en piano termen zelf en leggen we je uit wat iedere term betekent.

Maestoso

De term Maestoso is een muziekterm welke aangeeft dat het stuk of een gedeelte ervan op een statige wijze gespeelt dient te worden. Wanneer we naar een vertaling in het Nederlands gaan zoeken komt het woord “verheven” het dichtste in de buurt. De term Maestoso wordt bijvoorbeeld gebruikt in een bekend pianostuk van componist Chopin, de Polonaise Opus 53, welke hij destijds met de hand heeft geschreven.

Snelheid

Wanneer we kijken naar het tempo, oftewel de snelheid van een stuk, komen we bepaalde muziektermen tegen die we veelvuldig nodig zullen hebben tijdens het spelen van een pianostuk. Hieronder de meest voorkomende termen;

Largo. Deze term geeft aan dat een stuk erg langzaam moet worden gespeelt.
Adagio. Deze term vertelt dat het stuk langzaam wordt gespeelt.
Andante. Rustig, kalm tempo.
Allegro. Opgewekt en snel speeltempo.
Presto. Heel snel.

Sinds de 17de eeuw is het menselijk lichaam en het functioneren daarvan als uitgangspunt genomen om de maat aan te geven van een bepaald gedeelte van een stuk. Zo is bijvoorbeeld het zogenaamde “basistempo” Andante gebaseerd op een rustige ademhaling en hartslag met zo’n 60 tot 80 slagen per minuut. Deze snelheid komt dan ook overeen met het tempo van deze piano term.

Dynamiek

Als we gaan kijken naar de dynamiek van een stuk, ook wel hoe hard of hoe zacht een stuk gespeelt wordt, zullen we hieronder een aantal van de meest voorkomende en belangrijkste termen op een rijtje zetten.

Piano. Deze term wordt vaak aangegeven met een p en betekent zacht.
Mezzo Piano. Dit betekent middelmatig zacht en wordt aangegeven met mp.
Mezzo Forte. Aangegeven met mf en betekent middelmatig sterk.
Forte. Dit betekent hard en wordt aangegeven met het symbool f.
Crescendo. Dit geeft een overgang van zacht naar hard weer en wordt aangegeven met het symbool of cresc.
Diminuendo of Decrescendo. Overgang naar zachter wordend en wordt aangegeven met het symbool > of dim. of decresc.

Waarom zijn muziektermen belangrijk?

In muziek zijn muziektermen eigenlijk de belangrijkste bouwstenen. Door muziek uit verschillende tijden en in diverse stijlen te kunnen overbrengen wordt al vele decennia gebruik gemaakt van de universele muziektaal. Om een stuk en de muziek goed over te brengen is het begrijpen van de essentie die achter de muziektermen schuil gaat een echte must! Wanneer je je steeds meer en meer zult verdiepen in muziektermen of piano termen wat dat betreft, zal je merken dat je hier steeds meer baat bij zult hebben wat betreft de interpretatie van een stuk en het overbrengen van het karakter en het gevoel van de muziek. Naast muziektermen zijn er ook andere belangrijke facetten die in de structuur van muziek onmisbaar zijn. Samen met de muziektermen vormen deze de prachtige kunst, muziek!

Benamingen van belangrijke muziek facetten

Wanneer we verder gaan kijken dan de muziektermen hierboven beschreven, komen we al snel uit bij de overige belangrijke aspecten van muziek. Samen geven zij een bepaald karakter en gevoel aan de muziek die je speelt of luistert. Lees je nog even mee?

Tempo. Het tempo, oftewel de snelheid wordt vaak aan het begin van de bladmuziek aangegeven en wanneer deze veranderd en geeft aan hoe snel of hoe langzaam een stuk of een gedeelte ervan gespeelt wordt.
Ritme. Ritme betekent eigenlijk de metrische rangschikking van toonlengte of toonduur in de tijd. Een driekwartsmaat vindt je vaak terug in de bladmuziek en wordt cijfermatig aangegeven. Echter kan de componist natuurlijk altijd met een andere muziekterm op papier aangeven dat het net iets anders moet.
Melodie. Met melodie wordt een deuntje bedoeld met welke je mee zou kunnen zingen en is eigenlijk een groep tonen die achter elkaar gespeeld wordt. Dit geeft de luisteraar een gevoel van eenheid in het stuk. Een melodie geeft meer vorm aan een stuk.
Dynamiek. Hier wordt de volume waarmee je speelt aangegeven. Kort gezegd; de luidheid of zachtheid van een stuk of een gedeelte ervan. Dit wordt meestal aan het begin van de bladmuziek aangegeven en wanneer deze zou moeten veranderen.
Harmonie. Net als de melodie is de harmonie gebaseerd op een groep tonen die achter elkaar gespeeld worden. De harmonie geeft de melodie meer diepgang en maakt deze interessanter om naar te luisteren. De harmonie geeft hiermee een bepaalde sfeer aan het stuk.
Articulatie. De stijl waarin delen van een stuk of tonen worden gespeeld. Dit kan ook de uitdrukking of emotie van een stuk zijn. Met symbolen en en woorden wordt er veel in het stuk aangegeven om de articulatie aan te geven en over te brengen.