Piano leren spelen en faalangst

Wanneer je muzikaal aangelegd bent en muzieknoten voor jou hetzelfde zijn als taal, dan doe je er goed aan om een instrument te leren bespelen. Je ziet jezelf al helemaal opgaan in een mooi stuk en prachtige klanken uit je vingers persen, terwijl ze speels over het klavier dartelen.

Maar plots bekruipt je de angst dat je het nooit zou kunnen om voor een publiek te spelen. Piano spelen is dan misschien wel aan te leren met veel geduld en moed, maar wat als je onzeker bent? Wat als je compleet dichtklapt wanneer iemand jouw kunsten wil horen? 

Dan is het hoog tijd om iets aan die faalangst te doen, want de kans is groot dat je last hebt van faalangst.

Falen bestaat niet

Wellicht kijk je nu heel raar op en frons jij jouw wenkbrauwen bij deze uitspraak, maar falen bestaat inderdaad niet. Het is een term die uitgevonden werd om een gevoel van angst te beschrijven, maar eigenlijk slaat het nergens op.

Falen is niets meer dan feedback die je krijgt over het level waar je nu staat. En als falen niet bestaat, bestaat ook de angst om te falen niet, dat is logisch. 

Maar waar heb je dan wél last van, als je met knikkende knietjes en trillende handen achter je piano zit en iedereen zijn adem inhoudt en wacht op het moment waarop je begint te spelen? Je bent bang voor de feedback, voor een gekrenkt ego en voor het oordeel van anderen. Uit je comfortzone komen is nooit makkelijk, maar wie daar blijft zitten kan ook nooit de smaak van triomf voelen.

Fouten maken is gezond

Als een mens geen fouten zou maken, dan zou dat een teken zijn dat hij niet leeft. Van kleins af aan proberen we kinderen voor te houden dat ze geen fouten mogen maken, maar dat is pas fout! Fout is niet iets wat je verkeerd doet, het is doen wat men niet van jou verlangt. Wanneer dit jarenlang ingeprent wordt, zit het zo vernesteld in het onderbewuste dat je al gaat hyperventileren als je er nog maar aan denkt. 

Het ergste wat er kan gebeuren als je eens een nootje verkeerd aanslaat, is dat iemand het kan hebben gehoord. Is dat een ramp? Niet als jij daar zelf geen ramp van maakt. Hoe kun je bepalen wat goed is als je nooit een fout mag maken?

Zelfs de grootste pianovirtuozen hebben uren, weken en soms maanden geoefend voor ze het stuk meester waren. 

De beroemde Thomas Edison, die na zijn zoveelste mislukking uiteindelijk de gloeilamp op de markt bracht, zei over zijn werk het volgende: “Ik heb niet gefaald. Ik heb 10.000 manieren gevonden die niet werken.” Deze gedachtegang krijg je als je blijft oefenen en je niet uit je lood laat slaan door een misplaatste noot.

Leef je dromen

Wie heeft de bevoegdheid om jou te wijzen op fouten als jij je droom wil beleven? Niemand. Jouw pianoleraar of -lerares kan en zal jou bijsturen en zo hoort het ook, maar wanneer je klamme handjes krijgt als je moet spelen voor een publiek is er meer aan de hand dan enkel de angst om te falen.

Ga bij jezelf eens te rade hoe jouw ouders reageerden als je iets deed wat ze niet van jou verwachtten?

Werd je vergeleken met andere kinderen die wél hoge cijfers haalden? Kijk eens bij jezelf naar binnen of je lichamelijk ergens spanning voelt als je visualiseert dat je achter de piano zit voor een publiek. Het werkt helend als je voor jezelf helderheid krijgt over wat je voelt en hoe je geleerd hebt om niet te voldoen aan de wensen van anderen of wanneer je anderen altijd beter vindt dan jezelf. Zo krijg je ook meer inzicht in je eigen gedrag en heeft angst veel minder vat op jou.

Leg je lat ietsjes lager

Degenen die het meeste last hebben van niet te kunnen voldoen aan de wensen van anderen hebben vaak de lat voor zichzelf heel hoog liggen. Zo hoog dat ze zelfs, als ze eerlijk zijn tegen zichzelf, weten dat hun doel eigenlijk onbereikbaar is. Een partituur spelen leer je niet in enkele uren of dagen. Verwacht dat dan ook niet van jezelf. 

Wanneer je de lat ietsjes lager legt zul je veel minder snel gedesillusioneerd zijn en krijg je ook meer zin om te spelen. Je komt vanzelf in een positieve spiraal terecht door het gevoel van rust wat jezelf gecreëerd hebt en je gaat het oefenen niet meer voor je uit duwen uit angst om niet te slagen in wat je hebt vooropgesteld.

Leve de fouten!

Sla die noot verkeerd aan, geef wat meer crescendo waar het niet hoort en speel met opzet lekker luid als het zacht moet zijn. Daag je gevoel uit en kijk eens voor jezelf waar je mee wegkomt. Voel wat het met je doet en daag je demonen uit om samen met jou te lachen om jouw durf. Vraag desnoods assistentie aan jouw pianoleraar om je in dit proces te begeleiden, want je kunt er de donder op zeggen dat hij met dezelfde demonen worstelde voordat hij het stuk perfect in de vingers had.

Online pianoles volgen

• Leer piano spelen in je eigen tempo
• Volg de lessen wanneer het jou uitkomt
• Leer al je favoriete nummers spelen met heldere uitleg en voorbeelden
• Krijg hulp van onze ervaren docenten

Meer informatie over online pianoles

Gerelateerde informatie

Heb je deze artikelen al gelezen:

• Vloeiend pianospelen met behulp van een metronoom
• Onderhoud je piano met deze tips
• Piano spelen met bladmuziek