Wat is een akoestische piano? De buffetpiano en vleugel

Zoals je misschien wel weet bestaan er diverse soorten piano’s. Zo is er de digitale piano, het keyboard, maar ook de akoestische piano. In dit blog gaan we het hebben over de akoestische piano. Wat is een akoestische piano eigenlijk? En waarom zou je voor een akoestische piano kiezen? De akoestische piano kan zowel in kastvorm komen als een vleugel. Beiden erg mooi en ze brengen beide een prachtig akoestisch geluid voort. Wil je meer weten over de akoestische piano? Lees dan lekker verder.

Wat is een akoestische piano?

Een akoestische piano is eigenlijk de klassieke piano. De akoestische piano is al eeuwenoud en valt onder zowel de slag- en snaarfamilie als de toetsfamilie van instrumenten. De huiskamerpiano heeft een houten kast, ook wel buffetpiano of pianino genoemd, of heeft het uiterlijk van een vleugel. Ook van hout uiteraard. De snaren worden via een ingenieus mechaniek aangeslagen door met vilt beklede hamerkoppen. Door een toets aan te slaan wordt de hamerkop in beweging gezet. De hamer zorgt ervoor dat de snaren gaan trillen en deze trilling wordt zo overgebracht naar de zangbodem. Op deze manier ontstaat er een prachtig geluid die zeer kenmerkend is voor de akoestische piano.

De geschiedenis van de akoestische piano

Om de vraag “wat is een akoestische piano?” te kunnen beantwoorden gaan we even terug in de geschiedenis van de piano. De piano is uitgevonden door Bartolomeo Cristofori uit Florence tussen het jaar 1698 en 1709. Toen der tijd kreeg de piano de naam “Gravicembalo col piano’e forte”. Ook wel pianoforte, fortepiano of hammerklavier genoemd. Silbermann was een van de eerste pianobouwers uit Duitsland en de welbekende Bach had ook al kennis van diens instrumenten destijds. Broadwood kreeg het patent op het pedaal in 1783. Sindsdien heeft dan ook iedere piano en vleugel twee of drie pedalen. Érard vond in 1822 het repetitiemechaniek uit wat ervoor zorgde dat de hamer na de aanslag niet in rusttoestand terug zou vallen. Het voordeel hiervan was dat er nu sneller achter elkaar op dezelfde toets gespeelt kon worden. In de 18de en 19de eeuw werd de akoestische piano steeds geliefder onder het burgerlijke volk. Op de piano konden vele symfonieën en melodieën gespeelt worden en de akoestische piano werd dan ook een bron van dagelijks vertier. Tot de dag van vandaag is de piano een zeer geliefd en volwaardig instrument.

Het klavier (toetsenbord) en pedalen

Het klavier oftewel het toetsenbord heeft is zeer aanslaggevoelig. Door de toetsen hard of zacht aan te slaan krijg je dus ook een harde of zachte toon. Het klavier (toetsenbord) bestaan in totaal meestal uit 88 toetsen. 52 witte en 36 zwarte toetsen. Een akoestische piano of vleugel heeft daarnaast doorgaans twee of drie pedalen. Het rechter pedaal zorgt ervoor dat de toon door blijft galmen nadat de toon is aangeslagen. Het linker pedaal zorgt ervoor dat de toon een zachtere klank krijgt bij het indrukken. Tot slot heeft het middelste pedaal een diverse functie welke afhankelijk is van de welke akoestische piano of vleugel je gebruikt.

Het stemmen van de piano

Net als alle akoestische instrumenten moet ook de akoestische piano regelmatig gestemd worden. Het beste is om de piano ieder jaar een aantal keren te laten stemmen. Of wanneer je dit zelf kunt kun je het natuurlijk zelf doen. Afhankelijk van de temperaturen krimpt en zet het hout en de metalen uit. Hierdoor ontstaat er een lagere of hogere aanspanning van de snaren. Wanneer je de akoestische piano of vleugel regelmatig stemt of laat stemmen zorg je ervoor dat de spanning van de grote hoeveelheid snaren weer op elkaar afgestemd worden. Tijdens het stemmen wordt er gebruik gemaakt van de snaarpennen. Door deze losser of meer vast te draaien kun je de piano of vleugel stemmen.

Wat zijn de voordelen van een akoestische piano?

Door het mechaniek en het akoestische lichaam geeft een akoestische piano de speler een grote diversiteit aan mogelijkheden op het gebied van tonen, volume en toucher(de aanslag). Daarnaast is de klank van een akoestische piano uniek en met geen enkel ander instrument te vergelijken. De akoestische klank is dan ook nooit te verkrijgen via een digitale vorm of via luidsprekers! Door de grote luchtverplaatsing in de zangbodem brengt een akoestische piano een klank voort die dient als een soort luidspreker welke op geen enkele manier te dupliceren is. Het geluid van de akoestische piano is groots. De klanken en het geluid draagt en reikt dan ook veel verder dan een digitale instrumentvorm. Wanneer je denkt aan een concertvleugel dat als deze piano zonder enige versterking overal te horen is in zelfs de meest grote zalen ter wereld kun je je wel voorstellen hoe groots het geluid van de akoestische piano werkelijk is! De intense beleving van een akoestische piano raakt je en je kunt er helemaal in wegdromen. Daarnaast is de akoestische piano en vleugel natuurlijk een pronkstuk in huis welke (mits goed onderhouden) een veel grotere levensduur heeft dan een digitale piano.

Heeft een akoestische piano ook nadelen?

Naast voordelen heeft een akoestische piano natuurlijk ook een aantal nadelen zoals ieder instrument, hobby of bezigheid. Als eerste is een akoestische piano altijd te horen wanneer je deze bespeelt. Ten opzichte van een digitale piano kun je bij een akoestische piano niet zomaar een koptelefoon inpluggen wanneer je lekker je gang wilt gaan. Misschien vinden je buren het niet zo leuk om iedere dag het “gejengel” op de piano aan te horen. Hopelijk heb je buren die net zoveel van piano spelen en muziek houden als jij! Naast het geluid moet een akoestische piano ieder jaar minstens twee keer gestemd worden. Dit om een mooie en zuivere klank te kunnen behouden. De luchtvochtigheid in de ruimte waar de piano staat heeft invloed op de levensduur van de piano of vleugel. Als de piano te lang te droog of te vochtig staat kunnen er onderdelen kapot gaan. Daarom is het belangrijk om regelmatig de luchtvochtigheid te peilen. Een akoestische piano is zwaar. Heel zwaar! Een huiskamerpiano ofwel een buffetpiano weegt al snel 200 tot 250 kilo en een vleugel al gauw 500 kilo! Die verplaats je niet zomaar even. Tot slot is de akoestische piano of vleugel best prijzig in vergelijk met een digitale piano. Maar als je kijkt naar de levensduur valt dit natuurlijk wel weer mee.

Het verschil tussen een goedkopere of duurdere piano of vleugel

Er is een verschil tussen de wat duurdere varianten piano´s en de goedkopere. Deze kwaliteitsverschillen van een akoestische piano kunnen grofweg in vier verschillen worden vergeleken. Zo is er de kwaliteit van het ontwerp en de materialen, maar ook de kwaliteit van de pianobouwer en de hoogte en lengte van de akoestische piano. Hieronder een kort overzicht;

De kwaliteit van het ontwerp: de juiste dikte van de zangbodem, dikte en lengte van iedere snaar, plaatsing van de demper, plek van de kam, het aanslagpunt van de hamer en de lengte van de klavier en zo nog veel meer wordt bepaald door het ontwerp van de piano of vleugel. Wanneer de verhoudingen en de mechaniek niet tot in precisie zijn berekend krijgt de piano of vleugel nooit een goede klank. Een goed ontwerp kost veel tijd en geld.
De kwaliteit van de materialen: wanneer de materialen zoals het hout, het metaal en het vilt niet van goede kwaliteit zijn wordt een goed ontwerp eigenlijk waardeloos. Wanneer de materialen van topkwaliteit zijn zal de piano of vleugel dat ook zijn.
Kwaliteit van de bouwer: wanneer een goed ontwerp in de handen komt van een slecht fabrikant welke gebruik maakt van een mindere kwaliteit materialen zal het ontwerp nooit goed tot zijn recht komen. Het bouwen van een piano en vleugel is een zeer complex werk. Ook passie komt om de hoek kijken. Een bouwer kan ongetwijfeld gebruik maken van computergestuurde technologie, maar het is de vakkennis en de liefde voor muziek en de piano die een piano of vleugel tot een werkelijk kunstwerk maken!
Hoogte en lengte van de piano of vleugel: wanneer je een hogere en langere piano of vleugel aanschaft zal de bouwer ook meer materialen en tijd nodig hebben om het instrument te maken. Hierdoor wordt ook de prijs hoger. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat een kleinere piano of vleugel goedkoper is omdat er van goedkopere materialen gebruik wordt gemaakt. Wanneer je lange tijd plezier wilt hebben van je piano of vleugel is het van belang dat het instrument van goede materialen wordt gemaakt. De prijs wordt hierdoor wel hoger, maar je weet dan ook zeker dat je een topkwaliteit piano of vleugel in je bezit hebt!