In dit blog gaan we het hebben over een goede zangtechniek om klinkers te zingen. En dan ook vooral over de uitspraak van klinkers want daar lopen velen van ons nog wel eens tegen aan wanneer je oefent met zingen! Loop jij ook weleens tegen problemen op wanneer je klinkers probeert te zingen en de hoge noten? Dan zou dit heel goed aan je uitspraak tijdens het zingen kunnen liggen. In dit blog gaan we daarom uitgebreid in op dit onderwerp en gaan we je helpen om deze blokkades op te heffen zodat jij ook binnenkort de sterren (of eigenlijk de klinkers ;) van de hemel zingt!
Klinkers zingen
Probeer eens te beginnen met een nummer op te zoeken die voor jou goed te zingen is. Ga bij je keuze voor een nummer met een gemiddelde toonhoogte, maar ook een gemiddeld volume zodat je goed kunt oefenen. Zing nu een "ie" en ga vervolgens met deze klinker een toon omhoog. Wanneer je steeds een hogere noot zult pakken zal je merken dat je bij de hogere noten steeds meer tegen een blokkade van je stem op zal lopen. Dit gaan we aanpakken! Je voelt iets veranderen in je stem, maar wat nu? Het gevoel wat je krijgt in je stem is de verandering van je manier van zingen. Je stem gaat namelijk over van zingen met compressie naar zingen zonder compressie. Hierdoor zal je stem anders gaan klinken en aanvoelen. Om dit te voorkomen en de blokkade op te heffen zal je de "ie" moeten laten overgaan naar een "i". Wanneer het je lukt de "ie" over te laten lopen naar een "i" zal je merken dat je tot zelfs de hoogste noten de compressie kunt vasthouden en de klankkleur in je zang kunt blijven volhouden. Tijdens het zingen is een goede uitspraak van klinkers een belangrijk punt om optimaal en helder te kunnen zingen. De uitspraak van klinkers is dan ook een veelvoorkomend probleem waar veel zangers en zangeressen tegen aan lopen. Een goede tip is om te onthouden dat iedere klinkers om een specifieke stand van stembanden vraagt. Helaas is het niet altijd mogelijk om deze stand vast te houden tijdens het zingen, vooral tijdens het zingen van hoge noten. Maar hoe zorg je dan toch voor een goede uitspraak van je klinkers? Dit doe je door je klinkers net iets te veranderen naarmate de noten steeds hoger worden gezongen, zoals we al eerder hebben uitgelegd over de "ie" die je over laat gaan naar de "i". Wanneer je toch probeert om je zang kanaal oftewel je stembanden op de dezelfde stand te behouden naarmate je naar hogere noten toe werkt zal je merken dat er een aantal dingen gebeuren met je stem. Ten eerste komt het je klank en helderheid van je zang niet ten goede. Daarnaast bouw je een teveel aan spanning op in je spraakkanaal, je stembanden en de spieren in je keel. Deze spanning zal ook te horen zijn in je uitspraak en de manier waarop je zingt. Je stem zal erg stijf en schril zijn en zal er daarnaast voor zorgen dat je ademhaling verandert en de volgende stuk tekst ook niet lekker zal klinken. Wanneer je dit langer volhoudt zal het niet te voorkomen zijn dat je stemproblemen krijgt en dat willen we natuurlijk niet!
Zingen met en zonder compressie
Om de hierboven genoemde problemen te voorkomen zal je de oorspronkelijke klank van de klinkers moeten veranderen naarmate je hoger gaat zingen. Naast zang technische redenen zijn er ook een aantal artistieke redenen waarom je dit zou moeten doen. In de popmuziek wordt bijvoorbeeld vooral mét compressie gezongen. Waarom? Omdat de roots van de popmuziek zich in Engelstalige landen bevinden en dan vooral Amerika. In deze gebieden wordt er niet alleen met veel compressie gesproken maar dus ook gezongen. Om deze compressie zo lang als mogelijk vast te houden in de zang, ook tot in de hoge noten, kiezen veel pop zangers en zangeressen ervoor om de klinkers ietwat te veranderen tijdens het zingen van de hogere noten. Maar wat is eigenlijk zingen met en zonder compressie? Hier een korte uitleg over: Om tot geluid te kunnen komen en te zingen komen je stembanden tegen elkaar. Dit kan je op verschillende manieren doen. Wanneer je tijdens het zingen de stembanden aanspant en de omliggende spieren hierbij betrekt noemen we dit zingen in actieve modus, oftewel zingen met compressie. Door alleen de omliggende spieren aan te spannen en de stembanden te ontspannen ga je zingen in passieve modus, oftewel zingen zonder compressie. Wanneer je zingt met compressie geeft dit jouw stem een specifieke klank en dat is ook zo wanneer je zingt zonder compressie. Bovendien hebben beide manieren van zingen hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Deze mogelijkheden en beperkingen liggen dan vooral in het bereik van je stem, zowel dynamisch als in toonhoogte.
Klinker problemen
Vooral wanneer je gaat zingen met compressie zal je merken dat je tegen problemen aan gaat lopen naarmate je steeds hogere noten gaat zingen. Wil je de oorspronkelijke klank van de klinker ook in de hoogtes goed blijven vasthouden? Dan zal je op een bepaald moment je manier van zingen moeten overschakelen van zingen met compressie naar zingen zonder compressie. Op deze manier zal je de klank het mooiste blijven klinken en zal je tegen de minste problemen aanlopen met je stem. Het kan echter wel zo zijn dat wanneer je omschakelt naar de andere manier van zingen, je stem overslaat. Dit komt omdat je stem ineens anders gaat klinken. Je zal dan ook alleen hoeven omschakelen van met compressie naar zonder compressie als je de klinkers in de dezelfde uitspraak wilt behouden. Je kan namelijk ook in de hoge noten met compressie blijven zingen als je de uitspraak van de noten iets aanpast. Zoals dat je dus de "ie" in de hogere noten over laat lopen naar de "i". Maar ook door bepaalde klinkers te vervangen door "uh" of "oh". Wanneer je zonder compressie zingt is dit weer anders, dan zouden je klinkers bij hogere noten bijvoorbeeld naar de "ee" en "oo" moeten overgaan. Door te experimenteren met zingen met en zonder compressie kan je artistieke keuzes maken. Zo kan je af en toe de compressie loslaten waardoor je stem een andere klank krijgt. Naarmate je steeds meer oefent zal je dit op een beheerste manier kunnen doen en echt een artistieke waarde kunnen toevoegen aan je zang en dus ook je muzieknummers! Hierbij is het belangrijk dat je gaat ontdekken op welke hoogte je de klinkers over laten gaan naar een andere klank en dat dit op geleidelijke wijze gaat.
Overgang van klinkers eigen maken
We hebben je een aantal dingen uitgelegd over hoe je in theorie met compressie kan zingen. Dan gaan we nu eens kijken naar de praktijk. Kies een klinker uit en zing deze op een voor jou gemiddelde toonhoogte en volume. Vervolgens ga je steeds hoger zingen op de toonladder en houd je de stand van je zang kanaal op hetzelfde niveau. Wanneer je heel bewust let op je zang zal je merken dat wanneer je hoger gaat zingen de klinkers vanzelf een andere klank krijgen. Door dit steeds te blijven oefenen zal je merken dat je stem hier op ten duur gewend aan raakt en de overgang automatisch zal belopen. Oefen ook verschillende klinkers om dit geheel eigen te maken. Zo leer je je niet te focussen op de uitspraak van je klinkers, maar juist op de manier hoe je zingt en de stand van jouw zang kanaal. Het is hierbij aan te raden om dit samen met een professionele zangdocent te gaan oefenen. Een goede zangdocent kan jou hier namelijk goed in begeleiden en je stem en de beoefening van het zingen met compressie in goede banen leiden. Hij of zij kan ook opmerken of er iets met je adem gebeurd of er ergens spanning ontstaat. Wanneer je zonder begeleiding aan de slag gaat is het vaak zo dat je zelf niets merkt van deze veranderingen en je alsnog problemen zult krijgen met je stem, je stembanden en de omliggende spieren. Dat wil je natuurlijk voorkomen! Dus een tip van ons: ga de aanpak van zingen met compressie (of zonder compressie) samen met een professionele en ervaren zangdocent aan! Hij of zij zou jou tijdens zangles moeten kunnen vertellen hoe iets zou moeten voelen wanneer je verschillende onderdelen van je zang aanpakt.
