Waarschijnlijk zing je al een tijdje of ben je begonnen met zanglessen om je zang te verbeteren en goede zangtechnieken aan te leren. Ben je benieuwd hoe je je zang verbeterd in maar een paar stappen en tegelijkertijd leert te improviseren? Dan zit je hier goed! In dit blog doorlopen we samen met jou 6 stappen die je nodig hebt om je zang en improvisatie naar een hoger niveau te brengen! Lees je weer gezellig mee?
Improviseren alleen weggelegd voor instrumentalisten?
Misschien ben je in de veronderstelling dat improviseren alleen weggelegd is voor instrumentalisten. Dat is zeker niet zo! Ook vocalisten kunnen zeer zeker improvisatie leren! Als vocalist kan je hierbij denken aan het bekende scatten, maar ook volledig op zichzelf staande improvisatie en zingen met hier en daar een kleine aanpassing of uitblinkers. Met improvisatie sta je volledig vrij om te doen met je stem wat jij wilt. Het zogeheten zingen naar believen. Is het je weleens opgevallen dat veel artiesten op het podium hun muzieknummers net op een andere manier zingen dan dat ze op de muziektrack zelf doen en zoals het nummer ingezongen is op tape? Dat is ook improvisatie. Voordat je begint met improviseren is het alleen wel verstandig om goed met je stem om te leren gaan. Dit kan je doen door je eerst te focussen op zangles en het leren van goede zangtechnieken, hoe je je stem gezond houdt en hoe je het meeste uit je stem haalt. Ook zuiver zingen is belangrijk als je begint met improviseren. Dit zorgt er namelijk voor dat je kan experimenteren met je stem zonder dat je stem overslaat. Zorg er dus vooral voor dat je controle hebt over je stem zodat je niet voor verrassingen komt te staan wanneer je begint met improviseren.
De ad lib
Wanneer je ad libs gaat gebruiken in je zang ga je bewust variëren met je stem. Dit kan zowel in melodie als in timing. Ad lib staat voor ad libitum wat 'naar believen' betekent. Zingen met ad lib's betekent dus eigenlijk dat je zelf gaat bepalen hoe je een nummer gaat zingen en dat je het nummer vrij kunt invullen hoe jij het wilt. Improvisatie dus. Zo kan je gedeelten van het muzieknummer zingen zoals deze bekend staat en een couplet en refrein met een zelfbedachte variatie zingen. Natuurlijk kan je ook het refrein laten voor wat het is en enkel delen door het nummer anders zingen. Dat is het leuke aan het gebruik van ad libs en improvisatie! Je bepaald helemaal zelf wat je met de songtekst en het nummer gaat doen en waar of wanneer je de ad lib of improvisatie toepast! Je maakt je eigen variatie van een eigen muzieknummer of een nummer dat door iemand anders gezongen wordt. Je hoort de term ad lib of ad libjes ook vaak voorbij komen in muziekprogramma's zoals Idols of The Voice Of Holland. Soms hoor je in dergelijke programma's dat een kandidaat de ad libjes niet goed nazingt. Maar dat is juist de bedoeling van een ad lib, dat je de tekst vrij mag zingen zoals jij dat wilt. Wanneer je namelijk de ad libjes van een bestaand nummer precies na gaat zingen is dit geen ad lib meer. Ad libs na zingen uit een bestaand nummer wordt een lick genoemd. Wat als een ad lib in een nummer ook echt als ad lib gezien wordt en dus een eigen draai aan dit stukje tekst wordt gegeven? Dan zou dit toch juist erg goed en professioneel over moeten komen naar een jury in een zangprogramma? Dat zou ik wel zeggen. Mits de ad lib natuurlijk mooi gezongen wordt vanuit technisch standpunt en muzikaal. Gelukkig zie je dit ook vaak in muzikale programma's en wordt er wel geprezen over de performance van de kandidaat.
6 stappen voor goede zang en improvisatie
We gaan even vanaf het begin beginnen. Goede zang en improvisatie is echt iets waar je je in moet verdiepen en veel voor moet oefenen om goed in te worden! Zoals dat eigenlijk bij alles zo is. Je zal het niet binnen een week door hebben, maar als je veel oefent kan je zeker na een aantal weken al verbetering zien! Hieronder gaan we de 6 stappen met je bespreken die jou op weg helpen naar goede zang en improvisatie.
- Stap 1: wanneer je een bestaand nummer gaat zingen en het nummer gaat coveren, is het voor nu belangrijk dat je het muzieknummer precies gaat proberen te zingen zoals die op de track staat. Ieder stukje zang, iedere ad lib, alles.
- Stap 2: nu komt persoonlijke interpretatie om de hoek kijken. Wanneer we bijvoorbeeld naar het muziekgenre Jazz kijken, zal je merken dat wanneer je een bekend jazznummer intikt op bijvoorbeeld YouTube dat je direct ontelbare resultaten krijgt met ieder een eigen interpretatie van hetzelfde nummer. Dit komt omdat het bij Jazzmuziek eigenlijk wel een standaard gegeven is om ieder nummer op een eigen manier te zingen en dus ook te interpreteren.
- Stap 3: toevoegen van hier en daar een mooie uitschieter, ofwel versieringen. Hierbij zing je in principe het muzieknummer zoals deze is, maar met hier en daar een leuk klinkend uitschietertje. Bij wijze van versier je zo het nummer een beetje en maakt het net wat lekkerder en interessanter om bijvoorbeeld live te luisteren.
- Stap 4: bij stap 4 komen we weer bij de ad libs. Nu ga je bewust variëren in zowel melodie als in timing.
Scatten
Met scatten komen we bij stap 5 terecht. Met scatten komen we ook vrijwel zeer zeker in de Jazzmuziek en andere, meer vrije muziekgenres uit. De popmuziek laten we daarom even buiten dit stukje improvisatie. Zingen zonder tekst op een zelf gecreëerde melodie. Dat is wat in de vrije muziek wereld zoals Jazzmuziek scat singing of scatten wordt genoemd. Nu we bij dit stukje improvisatie zijn aangekomen, lijkt het steeds meer op volledig vrije improvisatie. Wat je bij een goede improvisatie en scat singing of scatten wel nodig hebt is harmonisch inzicht. Of in ieder geval een goed gevoel voor harmonisch inzicht. Het is eenvoudiger om te scatten wanneer je band je begeleid met akkoorden en een goede baslijn. Zo passen je scats al sneller in de harmonieën van het bandgeluid. Je kunt natuurlijk ook veel oefenen in je eentje en je focussen op harmonisch inzicht en jezelf of samen met een zangcoach dit aanleren. Hierdoor zal je ook beter kunnen scatten wanneer je samen met je band 'zingt'. Voor je scats heb je tal van mogelijkheden. Zo kan je bijvoorbeeld gebruik maken van pentatonische toonladders, chromatische ladders of blues ladders, maar ook kun je gebruik maken van bijvoorbeeld zigeunertoonladders en kerktoonladders. Dat is geheel aan jou! Het bewust inzetten van deze toonladders doe je voornamelijk met je oren. Maak hierbij goed gebruik van je muzikale gehoor om te kijken wat het beste bij de harmonie van het nummer past. Wil je je muzikale gehoor verder ontwikkelen? Ga dan zoveel mogelijk naar diverse soorten muziek in verschillende muziekgenres luisteren. Luister echt gefocust en naar ieder detail van het scatten of van de zang en hoe deze harmonieus in het nummer past. Ga ook veel oefenen en luister jezelf keer op keer terug. Je muzikale gehoor zal hierdoor zeer zeker een boost krijgen ten goede van je muzikale ontwikkeling!
Zingen met volledige vrijheid
Dan zijn we nu aangekomen bij de laatste stap, stap 6: zingen met volledig volledige vrijheid! Wanneer je zingt met volledige vrijheid zing je eigenlijk compleet los van de harmonieën van het nummer en je zingt wat er in je opkomt. Volledige vrijheid in je zang en dus ook volledige improvisatie. Free Jazz is een muziekgenre die oorspronkelijk tot stand is gekomen omdat dit een muzieksoort was die vrij was van regels en richtlijnen wat betreft zang in de muzieknummers. In een later stadium is ook Free Jazz gebonden geworden aan diverse regels, om het zo het muziekgenre Free Jazz te laten zijn. Zingen met volledige vrijheid klinkt echter een stuk gemakkelijker dan het daadwerkelijk is! Denk hier dan ook niet te makkelijk over. Muzikaal interessant is het natuurlijk zeker. Volledige vrijheid om te zingen wat jij maar wilt zingen op een harmonie of melodie. Ook hierbij komt veel oefenen kijken. Om in volledige vrijheid te kunnen zingen komt niet alleen goede zang kijken, maar ook artistiek vermogen, creativiteit en flinke muzikale kennis. Hierbij geldt ook weer oefening baart kunst. Als je iets echt graag wilt leren zal je er de moeite voor doen die nodig is om het zingen met goede zang en improvisatie onder de knie te krijgen. Dat wordt dus oefenen, oefenen, oefenen en lekker zingen en improviseren!
