Vibrato is een muzikaal effect wat wordt veroorzaakt door het periodiek variëren van de hoogte van de toon. De toonhoogte golft als het ware rond de zuivere toon tot maximaal een halve toon (maar dan is het vibrato wel echt heel erg groot en wordt het onzuiver, dus meestal is het verschil in toonhoogte veel minder).
Vibrato wordt wel eens gezien als noodzaak om emotie over te brengen, maar ook rechte tonen kunnen heel veel emotie bevatten. Vibrato dien je dus zorgvuldig in te zetten zodat het geen overkill wordt.
Vibrato is een effect. Dat betekent dat je dit bewust moet toevoegen aan het zingen en een strakke en rechte toon dus de basis is. Om deze controle te krijgen heb ik een aantal oefeningen die je kunt doen:
Oefening 1: Een rechte toon zingen
- Zing op de klinker ‘ie’ een strakke toon, zonder vibrato dus. Neem je spreekstem als toonhoogte en zing het met je borststem. Begin met een korte toon en maak de toon steeds langer, maar zorg ervoor dat er absoluut geen vibrato te horen is (ook niet op het allerlaatst!) Denk rechttoe rechtaan en wijs eventueel mee, zodat de beweging van de toon duidelijk wordt. Bij het afronden van de toon dien je voor voldoende ademsteun te zorgen, want anders komt er bij het loslaten alsnog vibrato op…
- Vervolgens zing je deze ‘ie’ steeds een toon hoger. Ook als je schakelt naar je kopstem zorg je ervoor dat je géén vibrato op je stem krijgt.
- Dit kun je natuurlijk ook in de laagte proberen.
- Daarna ga je de klinkers variëren en volg je de stappen op ‘aa’, ‘ee’, ‘oo’ ‘è’, ‘oe’ etc.
Oefening 2: Een toon met vibrato zingen
- Zing op ‘ie’ een toon met vibrato. (Bekijk de “Workshop Vibrato” voor het vinden van vibrato, mocht je deze nog niet vanzelf kunnen pakken) Ben je van nature een “kopstem- zanger(es)” dan kun je het vibrato makkelijker in je kopstem vinden met een iets hogere toon. Ben je van nature een “borststem-zanger(es) dan neem je een toon in je borststem op spreekstem hoogte. Je kunt hierbij ook een gebaar met je hand maken om het vibrato op te wekken. Ook deze toon maak je steeds langer en blijf van begin tot eind vibreren.
- Nu ga je de toonhoogte aanpassen. Heb je een lage toon gekozen, ga dan steeds hoger de toon zingen met vibrato. Heb je een hogere toon gekozen, probeer dan eens lager te gaan en eventueel te schakelen naar je borststem. Maar mét vibrato!
- Probeer voor jezelf dus wat verschillende toonhoogtes uit.
- Ook deze stappen volg je vervolgens op verschillende klinkers.
Oefening 3: Een toon met een verlaat vibrato zingen
- Zing op ‘ie’ een lange toon welke je de eerste paar tellen strak zingt en de laatste paar tellen met vibrato. Het gebaar erbij maken van recht naar vibreren helpt hierbij.
- Probeer hierbij ook in toonhoogtes te variëren en vervolgens in klinkers.
Oefening 4: Het toepassen van vibrato in een song
- Voor deze oefening heb ik “Over the rainbow” uit The Wizard of Oz gekozen (maar je kunt in principe iedere song kiezen die jij kent of waar je dit graag mee zou willen oefenen)
en dit is de tekst:
Somewhere over the rainbow Way up high
There’s a land that I heard of Once in a lullaby
- Zing de song zoals je hem van nature zou zingen en neem het op. Luister de opname terug en analyseer waar jij het vibrato wel of niet gebruikt.
- Zing vervolgens de song nogmaals maar dan volledig non-vibrato. Er mag op geen enkele toon vibrato ontstaan. Vind je dit lastig, probeer het dan eens wat lager, dus meer in je borststem te zingen. Wijs mee met de rechttoe rechtaan tonen zodat je richting geeft aan de tonen.
- Dit doe je ook met volledig vibrato, dus op álle tonen zet je vibrato. Ook hierbij kun je het gebaar erbij maken.
- Nu ga je op iedere lange toon een verlaat vibrato geven. De toon begin je dus strak en eindigt met een vibrato (alléén de lange tonen!). Eventueel zing je het wat langzamer om je toon de tijd te geven om het beide in te kunnen zetten. Ook de gebaren helpen hierbij.
- Als laatste stap probeer je het vibrato te doseren en in te zetten zoals jij het mooi vindt.
Tip: Probeer ook eens alle oefeningen in verschillende stemfuncties (kopstem met/zonder lucht, curbing, belt/overdrive, twang/edge) uit te voeren. Daarmee krijg je de volledige controle over je vibrato!
Wil je nou nog veel meer leren over alle onderdelen van het zingen volg dan onze online zanglessen, naast zangles hebben we ook gitaarles en pianoles voor als je jezelf wilt begeleiden met het zingen
Gerelateerde informatie:
