Misschien ben je een gitarist in een band, zit je momenteel op gitaarles of heb je zelf gitaar leren spelen en wil je graag een band opstarten. Heb je al een drummer en een zanger gevonden en zit je nu te twijfelen om er ook een toetsenist bij te halen? Is dit een goed idee? Het is absoluut een mooie combo, de gitaar en toetsen samen in een band. Misschien zelfs soms noodzakelijk als je bijvoorbeeld in een coverband speelt en in de nummers die je covert veel met beide instrumenten wordt gespeelt. Alleen zo kan je natuurlijk het originele nummer zo goed mogelijk "naspelen". Maar de combinatie van de gitaar en de toetsen kan ook nog wel eens een behoorlijke uitdaging zijn die veel muzikanten onderschatten. Hoe maak je van dit lastige duo een gouden combo? Dit alles en meer lees je in dit blog.
Harmonische en melodische instrumenten
Zowel de gitaar als de toetsen zijn beide melodische én harmonische instrumenten. Met beide instrumenten kan je dan ook akkoorden en een melodie spelen. Ze hebben allebei een enorm repertoire aan mogelijkheden in klank, wat zeker geldt voor de toetsenist. Met de toetsen kan je zowel ritmisch als zogeheten puntig spelen, maar ook orgel of strings en synthesizerklanken produceren. Wanneer we een gitarist en toetsenist samen in een band zetten zal je merken dat het geluid van de band niet alleen een heel stuk voller wordt, maar ook de klankmogelijkheden nemen exponentieel toe! De toetsenist kan bovendien ook solo stukjes begeleiden van één van de andere bandleden. De gitarist kan dit andersom ook. Met een toetsenist in de band kan je afwisseling bieden aan je publiek wat het natuurlijk alleen maar leuker maakt om naar te luisteren. Daarom is het geen wonder dat veel bands er graag een toetsenist bij halen om zo een meer aantrekkelijke sound te kunnen verkrijgen.
Toetsenisten zijn, zeker als het gaat om amateurbands, zeer zeldzaam. Bij veel bands staat de toetsenist dan ook jarenlang op het te vinden lijstje, maar zal het de vraag zijn of het er ooit wel echt van zal gaan komen. Als je als band gezegend bent met een toetsenist-gitarist combi wil dat niet direct zeggen dat het het muziek maken gemakkelijker maakt. Aan de ene kant wel, want je ontdekt als band een hele nieuwe muziekwereld vol met mogelijkheden in klanken, afwisseling en zo nog veel meer. Maar aan de andere kant moet je als band veel meer gaan nadenken over hoe je de muziek maakt en hoe je een mooie balans tussen de verschillende instrumenten binnen de band verkrijgt. Lees voor tips ook ons vorige blog 'Toetsenist in een band: tips om het beste uit jezelf en uit de toetsenist te halen!'. De combinatie van gitaar en toetsen kan daarom ook een gouden duo zijn, je moet alleen weten waar je op moet letten en hoe je het beste uit jezelf als bandlid en de toetsenist haalt.
Overeenkomsten met twee gitaren
Als we kijken naar het geluid van de toetsen en de gitaar binnen een band, heeft dit wat overeenkomsten met twee gitaren die samen in een band spelen. Natuurlijk verrijkt ook de combi van twee gitaren in een band het bandgeluid, maar niet zoals de combi toetsenist en gitarist dat doen. Je loopt bij beide combinaties echter wel vaak tegen dezelfde problemen aan. Zoals de overeenkomsten van klanken en het feit dat je met beide instrumenten zowel akkoorden als melodie kunnen spelen. Twee gitaren, maar ook toetsen en gitaar kunnen elkaar hierdoor behoorlijk in de weg zitten en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Het verdikken van de akkoorden en dezelfde klanken is hierbij het grootste probleem. Als toetsenist en gitarist moet je elkaar proberen aan te vullen in plaats van te kopiëren als het ware. Goede afspraken en een goede invulling van de rol van iedere muzikant is hierbij het belangrijkst.
Samen spelen
Iets wat we vaak als band een beetje voorbij ons laten gaan is dat niet iedere muzikant in de band altijd en tijdens ieder nummer hoeft te spelen. Dit is dan ook zeker van belang naast hoe je als toetsenist en gitarist samen speelt. Het zal niet snel gebeuren dat je een bepaalde muzikant oftewel instrument een geheel nummer buitensluit, maar het is zeker mogelijk om ervoor te kiezen dat een bepaald instrument gedurende bepaalde stukken van het nummer niet bespeelt wordt. Dit kan een heel krachtig en gebalanceerd effect hebben, ondanks dat het misschien tegen je natuur als muzikant ingaat. Waarschijnlijk wil je namelijk als muzikant in een band graag alle delen in een nummer meespelen. Maar soms is het juist mooier om dieper op de invulling van het nummer in te gaan en bepaalde stukken te selecteren die gespeelt worden met bepaalde instrumenten in plaats van met allemaal. Zo krijgt je nummer een meer interessant effect. Zo kan je er bijvoorbeeld voor kiezen dat de toetsenist alleen het refrein meespeelt waardoor de verschillen in klank tussen het refrein en de coupletten groter worden. Als muzikant en als band val je meer op als je af en toe iets anders doet of dus eigenlijk stukjes niets doet. Het mooie aan het tussendoor niets doen van bepaalde muzikanten geeft een prachtig effect wanneer de muzikant wel weer op zijn of haar instrument gaat spelen. Dan valt het toegevoegde geluid natuurlijk veel meer op en brengt dit zonder twijfel meerwaarde aan het nummer.
Nadenken over de te spelen muziek en rolverdeling
Een grote stap als band is wanneer je beseft dat je niet zomaar wat kunt doen als je toetsen en gitaarspel combineert. Dat geldt natuurlijk in het bijzonder voor de toetsenist en de gitarist zelf. Je zal moeten nadenken over de rolverdeling voor zowel de toetsenist als de gitarist en daar een mooie balans in vinden om de meest geweldige muziek te kunnen maken die je publiek zal blijven interesseren. Dit geldt zowel voor de algemene sound van de band als ieder nummer die je als band samen maakt. Wanneer er een toetsenist in de band bij komt, wanneer er al een gitarist in de band speelt, kan je als gitarist niet hetzelfde blijven doen als wat je deed voordat de toetsenist erbij kwam.
Het is goed om te onthouden dat je als gitarist en als toetsenist elkaar goed de ruimte moet geven en elkaars rol binnen de band moet respecteren en accepteren. Dat betekent dat je er op let dat je niet steeds dezelfde dubbele tonen gaat spelen. Soms kan dit natuurlijk wel om extra accent te leggen op een bepaald gedeelte van een nummer, maar dit zal eerder een uitzondering zijn dan een standaard toepassing binnen het muziek maken. Probeer zoveel mogelijk het verdikken van akkoorden en noten te vermijden. Als gitarist kan je er bijvoorbeeld voor kiezen om niet alle klassieke akkoorden met zogeheten open snaren te spelen.
Dit doe je natuurlijk niet gauw als je als gitarist zonder een toetsenist in de band speelt, dit omdat het spelen met open snaren een meer vol geluid geeft en daar heb je nu natuurlijk de toetsenist voor. In een band is spelen met open tonen niet altijd de beste keuze, je kan namelijk met de wat lagere tonen de bas in de weg gaan zitten. Bovendien kan het een stuk mooier klinken om de toetsenist een aantal akkoorden te laten spelen en dat jij als gitarist de tonen met een andere ligging pakt, wat hoger op de hals, zodat het een mooier geheel wordt. Ook hoef je hierbij als gitarist niet altijd de grondtoon te spelen. Als toetsenist kan je het akkoord bijvoorbeeld ook een octaaf hoger spelen. Experimenteer hier samen mee, als gitarist en toetsenist, maar ook als band. Thuis klinkt het vaak ook een stuk anders dan wanneer je in de band hetzelfde geluid speelt. Dit kost misschien een hoop tijd en energie, maar zal het uiteindelijk absoluut waard zijn.
Gezamenlijk ritmisch spelen
Als we gaan kijken naar de begeleiding binnen een band zal je zien dat de gitaar en de toetsen, net als de drums en de bas behoren tot de ritmesectie van de band. Een gedeelte van de tijd dat de band speelt, spelen de toetsen en de gitaar dan ook ritmische muziek. Wanneer de gitarist bijvoorbeeld een swingend, funky slag speelt met een snelle speelwijze is het voor de toetsenist goed om zijn speelwijze juist wat langzamer speelt en de noten wat langer aanhoudt. Soms kan het een mooie combinatie zijn als zowel de piano of keyboard én de gitaar snel wordt bespeelt. Zoals bijvoorbeeld in de Rock-'n-Roll. Hoe je mooi en in balans speelt is dus ook zeer afhankelijk van welke muziekgenre je als band speelt en wat voor nummers. Ook is het een goed advies om iedere partij van ieder instrument eens apart van elkaar te luisteren. Wanneer iedere partij afhankelijk van elkaar de moeite waard is om te beluisteren geeft dat je nummer en de muziek die je maakt over het algemeen een heel stuk meer diepgang.
De kracht van goede muziek zit hem vaak in de herhaling. Als muzikant heb je al vaak de neiging om hier meer variatie in te brengen om het wat aangenamer te maken om naar te luisteren of het hiermee meer interessant maakt. Toch is het verstandig om bepaalde delen van een nummer ritmisch te herhalen door het gehele nummer heen. Denk er maar eens aan als je een lekker nummer luistert. Dan komt vaak dat lekkere ritme steeds terug, door het gehele nummer. The key is om de herhalende motieven mooi op te bouwen Zo maak je het nummer niet alleen heel fijn om naar te luisteren, maar ook zeker interessant. Het is een goed idee om als gitarist samen met de toetsenist te oefenen. Dus zonder de overige bandleden en instrumenten binnen de band. Zo kan je samen de ritmische aspecten van de nummers oefenen en deze op elkaar afstemmen. Maak hiervan ook opnames en luister deze terug om samen helemaal in balans te komen en ook zonder de overige geluiden van de band samen zo sterk te staan als een huis.
