Welk materiaal is het beste voor een piano?
Piano is een klassiek instrument, dat zolang het bestaat al van hout wordt gemaakt. Hout als materiaal voor de piano heeft veel nadelen: je moet de kast altijd goed blijven onderhouden. Wanneer je de piano in de zon zet, kan het hout uitdrogen en barsten. Maar bij een hoge luchtvochtigheid kunnen er onderdelen gaan schimmelen of loslaten. Zoals bij oude huizen waarin veel hout is gebruikt, gaat dit vaak “werken”. Dan hoor je het piepen en kraken. Hout kan krommen, scheef worden, uitzetten en inkrimpen. Allemaal gevolgen die je juist zou willen vermijden. Een piano is namelijk een kostbare aanschaf, en daarbij heeft deze vaak ook nog eens veel emotionele waarde.
Een organisch materiaal
Hout is organisch, dat betekent heel simpel gezegd dat je het als ‘levend’ kunt zien. Wanneer het hout van de wortels van de boom wordt gescheiden en vervolgens ook nog wordt bewerkt en verwerkt in een piano, is het materiaal niet opeens stabiel. Elk stukje hout bestaat uit verschillende onderdelen en heeft nét een andere structuur. Net als mensen, reageert het op temperatuurs- en vochtigheidswisselingen. De gevolgen hiervan zijn na een aantal van dit soort wisselingen vaak blijvend, wat betekent dat je een professional aan je piano moet laten sleutelen om deze weer tiptop in orde te krijgen.
Waarom dan niet kiezen voor ander materiaal?
Tegenwoordig is het mogelijk om (onderdelen van een) piano te maken van compositiemateriaal. Dit zijn materialen die bestaan uit een combinatie van bijvoorbeeld door vezel versterkt kunststof of roestvrijstaal. Er zijn een aantal bekende pianisten die hier inmiddels bij zweren, met name omdat dit soort materialen minder onderhoud vereisen en langer meegaan. Tóch zijn piano’s die van compositiematerialen gemaakt zijn niet populair onder spelers, mensen die piano spelen vinden dat het geluid het niet haalt bij piano’s die gemaakt worden op de originele manier. Van hout dus. Het onderhouden van het instrument is volgens hen een onderdeel van pianist zijn: dat hoort er simpelweg bij.
Op vrijwel alle vlakken in de wereld vinden er constant grote ontwikkelingen plaats, denk aan het internet, smartphones, elektrische auto’s, het eventueel kunnen leven op Mars, de progressie op het gebied van medicatie en dergelijke ontwikkelingen. Ook muziek maakt grote stappen: elektronische muziek is vandaag de dag razend populair en veel van de geluiden die je in popliedjes hoort líjken op het eerste oor misschien door een instrument ingespeeld, maar komen vaak uit een computer. Er is geen band meer nodig in de opnamestudio, een simpele synthesizer is voldoende om allerlei instrumenten na te bootsen.
Dus, in tegenstelling tot veel andere gebieden, blijft de piano achter. Maar dat is toch echt een bewuste keuze van veel pianisten. Een houten piano die onderhoud vereist, is júist onderdeel van de kunst, van het vak. Als er animo zou bestaan voor piano’s gemaakt van compositiematerialen zoals kunststof, dan zou de markt die ongetwijfeld gaan maken. Het is een droom van velen om piano te leren spelen zoals Beethoven dat deed, en we weten allemaal dat hij zijn meesterwerken niet schreef en speelde op een kunststof piano.
Wanneer je pianist bent, ben je meer dan een poppetje dat wat toetsen indrukt en zo muziek voortbrengt uit een piano. Pianisten leren vaak de theorie achter het pianospelen, ze leren klassieke stukken spelen of zelf componeren en worden meegesleept door de emotie die het geluid van de piano in hen en hun luisteraars opwekt. Ondanks de praktische nadelen die voortkomen uit een houten piano, wegen de voordelen voor veel pianisten nog steeds een stuk zwaarder.
