Klankkleur is de sfeer die muziek, of bij zingen het stemgeluid, geeft. Dit kan bijvoorbeeld warm, romantisch, donker, vrolijk, scherp of sprankelend zijn. Het heeft dus eigenlijk weinig met kleur te maken, al kunnen kleuren ook een bepaalde sfeer of gevoel geven.
Heb jij je weleens afgevraagd hoe het komt dat een nummer heel anders klinkt, afhankelijk van wie het zingt? Dit heeft alles te maken met de klankkleur van iemands stem. Het kan zomaar zijn dat jij precies dezelfde noten zingt als het originele nummer, maar toch lijkt het alsof jij lager of juist hoger zingt dan de zanger(es) in het nummer.
Is de klankkleur van jouw stem donkerder, dan lijkt het alsof jij lager zingt. Ook al zing je exact dezelfde noten.
Klankkleur of timbre
Klankkleur is een synoniem voor timbre. Timbre, of klankkleur, worden verbonden aan bepaalde klanken. Dit kunnen verschillende muziekinstrumenten zijn. Aan de klankkleur herken je het instrument. Een noot op de piano klinkt heel anders dan dezelfde noot op een viool of klarinet.
Maar ook aan zangstemmen en spreekstemmen wordt een klankkleur of timbre gegeven.
Het onderscheiden van klankkleuren vergt enige oefening. Violen klinken bijvoorbeeld ook niet allemaal hetzelfde. Niet alleen klinkt een Stradivarius anders dan een nieuwe viool, ook kan één viool anders klinken als hij door verschillende violisten bespeeld wordt.
Wat bepaalt de klankkleur?
Elk instrument en elke stem heeft zijn eigen klankkleur. Speel maar eens dezelfde noot op een gitaar, een fluit en probeer hem daarna maar eens te zingen. De noot klinkt op alle drie de manieren even hoog maar toch heel verschillend. Dit komt omdat elk een eigen klankkleur heeft.
De klank is een combinatie van de grondtoon en de boventoon. De grondtoon bepaalt de toonhoogte. Daardoor klinken ze alle drie even hoog, de grondtoon is hetzelfde.
Het zijn de boventonen die de klankkleur bepalen. En alle drie hebben ze verschillende boventonen. Daardoor klinkt dezelfde noot compleet anders.
Klankkleur bij het zingen?
De klankkleur wordt bepaald door de stand van het strottenhoofd. We bewegen ons strottenhoofd de hele dag, meestal ongemerkt. Als je slikt voel je het strottenhoofd naar boven en beneden bewegen. Ook tijdens het praten en zingen staat ons strottenhoofd in een bepaalde stand. Hier zijn we aan gewend. Vaak hebben we onszelf een bepaalde stand van het strottenhoofd aangeleerd.
Maar wist je dat je de stand van je strottenhoofd zelf kunt bepalen? Als je bijvoorbeeld kijkt naar een zangeres als Anouk, zij zingt geregeld met een lage strottenhoofd stand. Zo ontstaat de donkere sound waar ze bekend om is.
De strottenhoofd stand bepaald ook de toonhoogte. Een goede beheersing van je strottenhoofd stand geeft je dus veel meer vrijheid in het zingen van hoge en lage tonen.
Je kunt makkelijker zingen en verschillende klankkleuren in je stem gebruiken.
Wat is jouw klankkleur?
Iedere stem is uniek. Je kunt de klankkleur van je stem beïnvloeden en daardoor qua klankkleur meer op je favoriete zanger of zangeres gaan lijken. Door de ruimte in je spraakkanaal aan te passen verander je ook de klankkleur. Dit kan je onder andere doen met je strottenhoofd, tong, het zachte gedeelte van je verhemelte, de vorm van je mond en je neusholte.
Wil jij leren hoe je optimaal met jouw zangstem omgaat? Volg dan online zanglessen bij de Online Muziek Academie. De eerste 7 lessen mag je gratis uitproberen.
