De basgitaar. Een prachtig snaarinstrument met een mooie geschiedenis! In de hedendaagse muziek wordt de basgitaar ook veelvuldig gebruikt en vult zowel de moderne als oudere muziekstijlen op een geweldige manier aan. De geschiedenis van de basgitaar begint bijna 100 jaar geleden, in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Het eerste exemplaar van de basgitaar was ontworpen om te dienen als vervanging van de contrabas. De toen nieuwe basgitaar was een stuk minder volumineus en zwaar als een contrabas en hierdoor een stuk gemakkelijk mee te dragen. Ook was de basgitaar een stuk beter voor de rug omdat je bij het spelen ervan niet perse hoefde te blijven staan. Ben je nieuwsgierig naar hoe de basgitaar is ontwikkeld en hoe hij is ontstaan? Lees dan snel verder!
De geschiedenis van de basgitaar
Paul Tutmarc is de ontwerper van de allereerste basgitaar. Bij het eerste ontwerp van Paul begint dan ook de geschiedenis van de basgitaar. Dit exemplaar werd in 1936 gebouwd door Audiofox Manufacturing Company in Seattle. Paul ’s vrouw Lorraine bespeelde deze eerste basgitaar tijdens optredens met hun familieband. Paul Tutmarc maakte meerdere exemplaren in samenwerking met de Audiofox Manufacturing Company, welke hij voor zo’n $65,- verkocht. Ondanks dat het Audiofox Model 736 Bass Fiddle goed verkocht, wilde de basgitaristen er nog niet helemaal aan. Ook de klank was nog niet optimaal van de eerste basgitaar. Zo werd de productie in 1950 stopgezet. Vandaag de dag is de eerste basgitaar een echt collectors item geworden! In 2018 werd een Audiofox Model 736 op een veilingsite verkocht voor maar liefst $23.850,- oftewel €19.214,-. Er zouden nog maar 3 Audiofox 736 Bass Fiddle gitaren intact zijn, waardoor verzamelaars er veel voor over hebben om er één in hun bezit te hebben! Van de 3 intacte exemplaren bevindt één ervan zich in het Museum of Pop Culture in Seattle, waar het allemaal begonnen is. De andere 2 zijn in privébezit.
De opvolger van de Audiofox 736
Nadat de productie van de Audiofox 736 stopgezet werd volgde al snel een opvolger. De ‘Precision Bass’. Leo Fender was de brein achter deze vernieuwde basgitaar. Fender volgde Tutmarc op om een poging te wagen de contrabas te vervangen door de basgitaar. Hij noemde de contrabas “het hondenhok”. De Fender basgitaar kon je in geluid veel harder laten klinken. Dit in tegenstelling tot de eerste basgitaar van Tutmarc. De contrabas had een vrij zacht geluid waardoor hij vaak ondergesneeuwd werd door het geluid van het orkest of de band. Hier wilde Fender verandering in brengen. De Fender Precision Bass stond ook wel bekend als de P-Bass en was de eerste in series gemaakte basgitaar. De Precision bas werd voorzien van frets zodat de bassist geen problemen meer zou hebben met intoneren. Dit in tegenstelling van de contrabas. De contrabas is namelijk niet voorzien van frets en moet daardoor lang bestudeerd worden om er zuiver op te kunnen spelen. De P-Bass had wat opstartprobleempjes tijdens de start, maar toen het tijdperk van de Rock & Roll en de Pop muziek aanbrak werd deze basgitaar steeds meer populair en kon hij uitgroeien tot een enorm wereldwijd succes.
De Precision Bass
De Precision Bass van Fender heeft door de jaren heen heel wat veranderingen en verbeteringen meegemaakt, maar is nooit uit de productie gegaan. Deze grootvader van de basgitaren heeft sinds de jaren ’50, sinds hij voor het eerst in productie werd genomen, een grote indruk achtergelaten op de Rockmuziek, maar ook de Popmuziek en later de Jazz! De P-Bass was een erg belangrijke factor in het overbrengen van de moderne muziek. Eén van de eerst P-Bass spelers was Bill Black, de bassist van Elvis Presley. In het wereldwijd bekende nummer Jailhouse Rock bespeelt hij de Precision Bass. Ook in de Soul muziek heeft de Precision Bass zijn stempel gedrukt. Onder bekende bassisten als James Jamerson en Bob Babbitt van platenlabel Motown was de P-Bass een zeer geliefd instrument, maar ook onder andere bekende bassisten zoals Donald “Duck” Dunn. Er zijn dan ook vele hits te beluisteren waarin de P-Bass voorkomt.
De P-Bass in de Rockmuziek
Niet alleen in de Soulmuziek, maar ook in de Rockwereld was de Precision Bass een van de meest favoriete instrumenten. Met de P-Bass werd een mooi fundament gelegd in muzieknummers. Vanwege de plaatsing van de pick-ups werd een donker en stevig geluid geproduceerd wat erg in de smaak viel bij Rock bassisten. De meest bekende speler van de P-Bass in de Rock scène is hoogst waarschijnlijk Monk Montgomery. In 1957 was hij de eerste bassist die zijn muziek opnam met een elektrische bas en er ook live concerten mee gaf. Dit was destijds uniek. Hij speelde in eerste instantie op de P-Bass en vanaf omstreeks 1960 stapte hij over op de Jazz Bass, ook wel de J-Bass genoemd. Ook een basgitaar van Fender.
Concurrentie voor Fender
Niet lang nadat de Precision Bass van fender op de markt kwam, kwam ook de concurrentie met basgitaren op de markt. Vrijwel alle gitaren waren gebaseerd op de ontwerpen van Fender. Zo kwam Gibson in 1953 met de Violin Bass. De EB1. Vier jaar daarna, in 1957 kwam ook de fabrikant Rickenbacker met zijn eerste serie basgitaren. De 4000 series. Dit was de voorganger van het wereldberoemde 4001 model uit 1961. In 1958 komt Danelectro met het Longhorn model. Fender zelf komt in 1960 met de Jazz Bass, welke over meer klankmogelijkheden beschikt en een andere sound. Ook een wereldberoemde bass, is de vioolbas van Höfner met zijn bijzondere en unieke uiterlijke kenmerken. Deze bas komt uit 1961 en heeft zijn wereldfaam verkregen doordat hij bespeeld werd door Paul McCartney van de Beatles en dit zijn favoriete basgitaar was.
De innovatie van de basgitaren
Basgitaren blijven zich over de jaren heen verbeteren, vernieuwen, ontwikkelen en innoveren. Dat is nou ook het mooie van muziekinstrumenten en zo ook de basgitaar! Zo kwam in de jaren ’70 fabrikant Alembic met custom made basgitaren, gemaakt van dure en hoogwaardige materialen. Deze basgitaren hadden soms wel 5 of 6 snaren. De muziekinstrumenten producten Music Man produceert in 1976 de StingRay basgitaar. Gibson komt in 1980 met de ThunderBird gitaar, welke onder de metal-gitaristen erg in de smaak valt, misschien ook wel mede door het stoere uiterlijk van deze basgitaar. Vandaag de dag wordt er nog steeds veel gebruik gemaakt van de basgitaren in al zijn soorten en maten, door een grote diversiteit aan muzikanten in verschillende muziekstijlen. De basgitaar heeft een prachtige geschiedenis, maar ook zeker een erg mooie toekomst!
De toekomst van de basgitaar
Nu we de geschiedenis hebben besproken van de basgitaar, kan natuurlijk het hebben over de toekomst hierbij niet ontbreken! De innovatie van de basgitaar is bij lange na nog niet voorbij en er worden ook vandaag de dag nog steeds nieuwe basgitaren geproduceerd. Zo is er bijvoorbeeld de Stash, de Steenless Steel Bass. Deze futuristisch uitziende basgitaar is gemaakt van roestvrij staal. Het instrument zet niet uit en krimpt niet bij temperatuurverschillen van de winter en zomermaanden. Hierdoor kan deze basgitaar dus eigenlijk niet ontstemt raken. Dit is een zeer fijne bijkomstigheid voor ieder die weinig omkijken wil hebben naar zijn basgitaar. Misschien vind je het mooie van een instrument dat deze gemaakt is van een specifieke houtsoort, misschien vind je de geur van het hout wel heerlijk en authentiek waardoor je niet anders zou willen. Wanneer je liever een basgitaar wilt die minder in onderhoud vergt dan kan je tegenwoordig dus ook gaan voor de Stash!
