Wil je net lekker gaan jammen of zit je precies voor een belangrijk optreden en is precies nu jouw basgitaar ontstemd? Het kan gebeuren op de meest vervelende momenten. Waarom raakt mijn basgitaar zo snel ontstemd? Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. In dit blog vertellen we je de 10 meest voorkomende oorzaken. Lees je mee?
Waarom raakt mijn basgitaar zo snel ontstemd?
Je hebt net je basgitaar gestemd, maar binnen de kortste keren is hij alweer ontstemd geraakt. Erg vervelend natuurlijk. Hoe komt dat toch? Eén vraag, waar wij 10 mogelijke oorzaken voor je op een rijtje hebben staan. Hopelijk los jij straks ook binnen een aantal tellen het probleem op of kan je gewapend met kennis gaan voor een uitgebreide stemmings beurt! Hieronder zetten we alles overzichtelijk voor je op een rijtje. Lees je nog even gezellig mee?
- #1: Als eerste is het belangrijke dat je je basgitaar altijd eerst stemt voordat je gaat spelen. Het is dan ook na een goede speelsessie niet vreemd dat je basgitaar alweer een beetje uit stemming is. Dit komt voornamelijk door de grote spanning op de snaren. Vooral wanneer je net nieuwe snaren hebt bevestigd is het noodzaak om iedere keer voordat je gaat spelen je gitaar even goed te stemmen. Nieuwe snaren moeten namelijk nog even wennen aan de spanning waaronder ze staan en het spelen. Ook wanneer je een nieuwe basgitaar hebt heeft het hout ook invloed op de stemming en zal ook nog even moeten wennen aan de situatie.
- #2: Wanneer je speelt laten je vingers hun sporen na op de snaren. Zelfs wanneer je je handen van te voren wast zal dit gebeuren. Dit is heel normaal. Neem daarom de snaren na iedere speelsessie even af met een doekje zodat je nooit met vieze snaren hoeft te spelen. Zo blijven ze beter en langer op stemming. Ook moet je de houdbaarheid van je snaren goed in de gaten houden, oude snaren blijven namelijk ook moeilijker op stemming.
- #3: Wanneer je net een nieuwe set snaren op je basgitaar hebt geplaatst is het raadzaam om ervoor te zorgen dat de snaren goed opgerekt zijn. Pak hierbij een snaar tussen duim en wijsvinger en rek hem uit, heel rustig naar boven op over de gehele lengte. Stem de snaar vervolgens. Herhaal deze stappen totdat de snaar goed op stemming blijft en doe dit bij alle nieuwe snaren.
- #4: Als je de snaren spant op je basgitaar is het van belang dat je goed checkt of alle snaren goed en stevig bevestigd zitten. Bij de stemmechanieken draait je twee tot drie windingen zodat de snaren niet gaan slippen tijdens het spelen. Dit kan komen door de hoge trekkracht. Kijk ook aan de kant van de brug, ook hier moeten de snaren goed vastzitten.
- #5: De kwaliteit van je gitaar heeft ook effect op hoe lang je basgitaar gestemd blijft. Het is niet voor niets dat er verschillende prijsklassen gitaren op de markt zijn. Een duurder model wordt over het algemeen vaak vervaardigd van meer kwalitatieve materialen en onderdelen. Een betere kwaliteit stemmechanieken zorgt ervoor dat de stemming langer behoudt. Daarnaast heeft ook de topkam invloed op de duurzaamheid van de stemming. Wanneer je een wat goedkopere basgitaar in je bezit hebt kan het helpen om in ieder geval deze onderdelen te vervangen door onderdelen van een hogere kwaliteit dan je gitaar nu al bezit. Overigens zijn goedkopere gitaren vaak gemaakt van jonger hout, wat ervoor zorgt dat de gitaar nog veel zal 'werken' zoals we dat noemen. Jong hout 'werkt' namelijk nog wat over de jaren. Het krimpt en zet uit. Dit is vooral de eerste jaren het meeste. Ook dit heeft invloed op hoe lang de gitaar gestemd blijft.
- #6: Kijk er goed naar of je oude snaren van hetzelfde type zijn als je nieuwe snaren. Het kan namelijk zo zijn dat wanneer je nieuwe snaren iets anders zijn wat betreft dikte data je basgitaar ineens niet meer zo zuiver klinkt. Dan is het nodig om de snaren opnieuw goed af te stemmen. Zijn je nieuwe snaren één stap of meer dikker of dunner dan de oude? Dan moet je altijd je gitaar opnieuw (laten) stemmen. Bijvoorbeeld wanneer je van een 010 set naar een 011 set gaat. Heb je voor je nieuwe snaren gekozen voor een ander merk? Houd dan ook de klank goed in de gaten, ook de klank kan dan namelijk heel anders zijn. Zelfs wanneer je precies dezelfde snaren aanschaft als de oude en van hetzelfde merk kan het zijn dat je basgitaar door de nieuwe snaren ontstemd raakt. Dus altijd even kijken hoe het geluid is en afstellen waar nodig!
Zelf afstellen of laten doen door een pro?
Heb je zelf al eens je basgitaar afgesteld of ben je wel thuis in het bijstellen van je eigen basgitaar? Dan kan je het afstellen waarschijnlijk wel zelf doen. Heb je er hulp bij nodig, dan hebben we ook nog een fijn blog voor je om door te lezen met tips om zelf je basgitaar af te stellen. Lees hiervoor ons blog ´Basgitaar afstellen. Tips voor beginners!´. Als je een beetje handig en voorzichtig te werk gaat moet het je wel lukken. Let er wel op dat je het intoneren niet overslaat. Dit is een best belangrijk onderdeel van het afstellen. Het intoneren zorgt ervoor dat de akkoorden zowel hoger op de hals als tijdens het spelen van de open akkoorden goed zuiver klinkt. Kom je er toch niet uit met het juist afstellen? Neem dan contact op met een ervaren gitaar expert. Een gitaartechnicus heeft jouw basgitaar in no-time weer op orde en klaar om te spelen!
Dan gaan we nu weer verder met de tips en de mogelijke oorzaken voor het ontstemd raken van jouw basgitaar. Lees je nog even mee?
- #7: Staat of bewaar je je basgitaar op een plek die onderhevig is aan temperatuurverschillen en verschil in luchtvochtigheid? Houd er dan rekening mee dat het hout van je gitaar op deze manier meer werkt als wanneer de temperatuur en luchtvochtigheid meer constant is. De werking van het hout heeft invloed op de stemming en kan er voor zorgen dat je gitaar (sneller) uit stemming raakt. Is de temperatuur en omgeving prettig voor jou? Dan is dat waarschijnlijk voor jouw gitaar ook goed. Het is belangrijk dat het niet te droog of te vochtig is in de ruimte, maar ook niet te koud of warm. Zet je gitaar daarom ook nooit te dicht bij een radiator en laat hem bijvoorbeeld niet te lang in een koude auto liggen. Het is normaal dat wanneer je je basgitaar vervoerd hebt naar bijvoorbeeld een andere locatie dat deze even wat lastiger te stemmen is. Zet hem daarom eventjes neer zodat hij kan 'wennen' aan de omgeving voordat je hem optimaal gaat stemmen om te spelen.
Zorg ervoor dat de luchtvochtigheid in de ruimte waar je basgitaar staat tussen de 40 en 50% is. Is de luchtvochtigheid te hoog? Plaats dan een vochtvreter in de ruimte. Te laag? Maak dan juist gebruik van een luchtbevochtiger. Vochtvreters en luchtbevochtigers kan je vinden in je lokale huishoudwinkel of online. Voor een akoestische gitaar is gitaar-humidifier ook een goed alternatief.
- #8: Zorg ervoor dat alle schroeven en moeren goed vastgedraaid zijn voordat je je gitaar stemt. Ook zorgt dit ervoor dat je basgitaar met snel ontstemd raakt. Draai de schroeven en moeren echter niet té vast om te voorkomen dat je ze niet meer los krijgt of ze door draait en iets kapot maakt. Handvast is prima, zolang er maar geen grote hoeveelheid speling op staat.
- #9: Controleer de gelijmde delen of deze goed vast zitten. Dit kan de topkam zijn, hals en/of brug. Controleer de stabiliteit door op ieder onderdeel de snaren aan te slaan. Hoor je verschil in toonhoogte wanneer je het betreffende gedeelte beweegt en voel je dat de onderdelen bewegen wanneer je ze aanslaat? Neem je gitaar dan mee naar een gitaartechnicus om de gelijmde onderdelen te checken en ze eventueel weer goed vast te zetten.
- #10: En dan zijn we nu aangekomen bij het laatste gedeelte van dit blog. Onthoudt altijd dat een basgitaar of gitaar wat dat betreft, nooit helemaal en 100% zuiver is. Zelfs niet als je alle bovenstaande punten hebt opgevolgd, je gitaar goed onderhoud, de stemming perfect bijhoudt en je gitaar in een temperatuur en vocht gereguleerde ruimte bewaart. Je gitaar is nooit perfect zuiver. Misschien heb je al wel gemerkt dat wanneer dit allemaal in orde is dat er een aantal akkoorden nét niet helemaal zuiver zijn wanneer je ze aanslaat tijdens het spelen. Om een perfecte stemming te bereiken zou een gitaar dan ook voor iedere toon op iedere snaar een eigen fretje moeten hebben. Maar dat is uiteraard niet zo. Gitaren zijn voorzien van één lange fret voor elke positie en dat betekent ook dat er kleine onzuiverheden zullen zijn wanneer we op de basgitaar spelen. Dat is nou eenmaal zo. Kan je echt niet tegen deze kleine onzuiverheden tijdens het spelen? Er is een gitaar op de markt met 'Pure Temperament Frets'. Maar daar betaal je ook wel voor. Het is beter om te onthouden dat in iedere gitaar wel een kleine onzuiverheid zit en dat is ook heel normaal en natuurlijk. Zolang je de bovenstaande tips opvolgt zal je altijd lekker kunnen spelen en je basgitaar én de stemming ervan in optimale conditie houden.
