Piano stemmen is echt een vak apart. Een pianostemmer heeft hier een speciale opleiding voor gevolgd, het is dus niet iets dat je zomaar even doet.
Maar beschik jij over flink wat doorzettingsvermogen en zelfkritiek? Dan kan jij proberen om zelf je piano te stemmen.
Zorg er wel voor dat je eerst goed op de hoogte bent van wat er nodig is om een piano goed te stemmen, en beschikt over het juiste gereedschap.
Maar zelf je piano stemmen is een leuke uitdaging. Zeker wanneer je een oudere piano op de kop getikt hebt is het een mooi project om zelf je piano te stemmen.
Wat doe je eigenlijk als je een piano stemt?
Door regelmatig je piano te stemmen zorg je ervoor dat hij op de juiste toonhoogte blijft. Dit is belangrijk omdat de hele piano is gebouwd op een bepaalde toonhoogte. Op die toonhoogte komt je piano het beste tot zijn recht. Daarnaast zorg je, door te stemmen, dat de tonen onderling netjes op een rij staan, met de juiste intervallen.
Om hem zo te houden is het nodig de piano minimaal één keer per jaar te stemmen. Mooier nog is het om hem twee keer per jaar te stemmen. Maar het hangt ook af van de temperatuurschommelingen en luchtvochtigheid in de ruimte waar hij staat hoe vaak het stemmen nodig is.
De manier van een piano stemmen is niet altijd hetzelfde geweest. Aan elke manier kleefde wel bepaalde nadelen. Uiteindelijk heeft Bach al die verschillende stemmethodes samengebracht in één grote compromis-stemming. Deze wordt de gelijkzwevende stemming genoemd, en wordt nu nog steeds toegepast.
Welk gereedschap heb je nodig om je piano te stemmen?
Begin niet aan het stemmen van je piano als je niet het juiste gereedschap hebt. Zonder het juiste gereedschap is het niet mogelijk je piano goed te stemmen.
Ben je van plan vaker je piano te stemmen, investeer dan in goed gereedschap. Vooral de kwaliteit van de stemhamer heeft invloed op het stemmen.
Gereedschap voor het stemmen van je piano:
- Stemhamer
- Stemvork, van 440 of 420 hertz
- Rubberen wigjes
- Soepele viltstroken, van verschillende dikten
De temperatuur van je piano stemmen
Als je begint met je piano stemmen zorg je eerst dat de temperatuur goed staat. Dit wordt ook wel het temperament van de piano genoemd. De temperatuur omvat een gebied van 1,5 octaaf. Deze loopt vanaf de centrale A naar de bas.
Als je eenmaal de temperatuur van je piano goed gestemd hebt, heb je de basis gelegd voor het stemmen van de verdere tonen.
De centrale A ligt het dichtste bij het sleutelgat van je piano. Deze stem je gelijk met de stemvork van 440 of 442 hertz. Als je de centrale A goed hebt gestemd en deze als uitgangspunt houdt weet je zeker dat straks de hele piano op de juiste toonhoogte staat.
Het stemmen van je piano
Zodra je de centrale A goed hebt gestemd kan je verder met het stemmen van je piano. In het gebied van de temperatuur, tussen de centrale A en de bas, heeft bijna elke toon drie snaren. Behalve bepaalde bastonen. Deze groepjes snaren noem je samen een koor.
Om de koren goed te stemmen demp je twee van de drie snaren met de rubberen wig. Nu hoor je nog maar één snaar en kan je deze toon stemmen op de juiste toonhoogte. Zodra die goed staat stem je de andere twee op dezelfde manier. Als alle drie de snaren van het koor op dezelfde toonhoogte staan ontstaat er een strakke toon.
Als de temperatuur goed is gestemd kan je aan de slag met de hoge tonen van je piano. Je zorgt ervoor dat alle octaven mooi en zuiver klinken. Als laatste is de bas kant aan de beurt.
Maak de stemming van je piano stabiel
Zodra je de piano mooi op stemming hebt wil je natuurlijk dat het zo blijft. Daarom maak je de stemming stabiel. Dit houdt in dat je de stempennen goed vastzet, zodat ze op toonhoogte blijven. Na het vastzetten controleer je nog even of de toon niet verlopen is tijdens het vastzetten.
En nu genieten van je gestemde piano!
Wat een prestatie! Je hebt je eigen piano gestemd. En niets is fijner dan spelen op een goed gestemde piano. Dus ga los en speel je favoriete nummers…
Wil je nog meer uit je pianospel halen? Of je technieken nog verder verbeteren? Met de online muzieklessen van de Online Muziek Academie til je jouw pianospel naar een hoger level. Op een leuke en leerzame manier, waar en wanneer je maar wilt!
De eerste 7 lessen zijn gratis dus start vandaag nog met jouw online pianolessen.
