Je houdt van zingen en doet dit het liefst zo vaak mogelijk. Maar pas op dat je jouw stem niet overbelast. Je hoort het regelmatig, artiesten die hun shows moeten afzeggen door stembandproblemen. De meeste problemen zijn op te lossen door de stem wat rust te gunnen maar als je structureel je stem verkeerd gebruikt kan dit onherstelbare schade veroorzaken.
Het is dus belangrijk meteen vanaf het begin goed te leren zingen.
Kunnen je stembanden blijvend beschadigen?
Ja, helaas wel. Bij langdurig verkeerd gebruik kunnen je stembanden blijvende schade oplopen. Gelukkig gebeurt dit niet na één keer. Maar herhaaldelijk verkeerd gebruik van je stembanden veroorzaken knobbeltjes die soms alleen nog met een operatie te verwijderen zijn.
Bij zingen is het erg belangrijk de juiste zangtechnieken te gebruiken. Het optimaal inzetten van je middenrif voorkomt dat je te hard moet ‘duwen’ om de juiste klanken te produceren.
Ook constant buiten je normale zang range zingen kan je stem permanent beschadigen. Probeer ook niet te zingen met een keelontsteking, dit kan grote schade aanrichten.
Meest bekende stembandproblemen
Iedereen is wel eens schor geweest. Veel en hard schreeuwen in een pretpark, hard praten/schreeuwen op een feestje of keihard meezingen tijdens dat popconcert. De dag erna is je stem duidelijk geïrriteerd en zal je schor klinken. Dit gaat in principe vanzelf weer over.
Maar er zijn ook ernstigere stemband beschadigingen. Je kunt last krijgen van contactzweertjes, knobbeltjes en poliepen op je stembanden.
Contactzweertjes zijn pijnlijke plekjes op het slijmvlies van het kaakbeen waaraan je stembanden bevestigd zijn. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door veel of verkeerd zingen. Ook het inademen van bijvoorbeeld sigarettenrook of andere verontreinigde lucht kan dit veroorzaken. Mensen die, voor hun werk bijvoorbeeld, veel spreken kunnen hier last van krijgen. Geef je stem rust, dat is in dit geval het beste medicijn.
Knobbeltjes en poliepen zijn goedaardige gezwellen op je stembanden. Deze gezwelletjes ontstaan door langdurig hard schreeuwen of zingen. Ook zwaar verontreinigde lucht en opkomend maagzuur kunnen knobbeltjes en poliepen veroorzaken. Je merkt dat je knobbeltjes of poliepen hebt doordat je stem hees wordt en je ‘valse lucht’ uitademt terwijl je praat. Dit komt omdat je stembanden niet meer goed kunnen sluiten. Soms verdwijnen ze vanzelf weer. Vaak is een operatie de enige manier om er weer vanaf te komen.
Heb je vaak last van knobbeltjes en poliepen dan kunnen je stembanden beschadigd raken.
Voorkom schade aan je stembanden
Voorkomen is beter dan genezen. Doe, voor je gaat zingen, een goede warming up. Luister verder goed naar je lichaam. Ben je hees of voelt je stem pijnlijk of gespannen aan dan ben je te ver gegaan. Neem rust en hou de volgende keer je grenzen in de gaten.
Het gaat vooral om de manier waarop je zingt en niet zozeer hoeveel je zingt. Probeer je jouw stem ruw, grof of raspend te laten klinken dan kan je snel, veel schade veroorzaken.
Goed met je stem omgaan begint met het kennen van je stem. Ontdekken wat jouw ideale toonhoogte is bijvoorbeeld. Drink voldoende water om goed gehydrateerd te blijven en geef je stem regelmatig rust. Ook een gezonde levensstijl, zoals niet roken, komt je stem ten goede. Leer je ademhaling beheersen en train je stem.
Goede zanglessen kunnen je helpen om jouw stem goed te gebruiken zodat je met nog meer plezier kunt zingen en er steeds beter in zult worden.