Als we het hebben over ionisch, dorisch, frygisch, lydisch, mixolydisch, aeolisch en iocrisch, dan hebben we het over de kerktoonladders. Van origine zijn ze afkomstig uit middeleeuwse kerkmuziek, maar worden tot op de dag van vandaag nog toegepast, Jazeker, ook in de pop- en rockmuziek, net als in jazz en metal. Een instrument leren spelen of zingen leren? Ken dan dus wel de kerktoonladders. En dat is gemakkelijker dan dat het op voorhand lijkt.
Ook wel modale ladders of modi genoemd
Kerktoonladders worden overigens ook wel modale ladders genoemd, of kortweg modi. Dat ze afkomstig zijn als kerkmuziek, zal geen verrassing zijn. Er worden zeven kerktoonladders onderscheiden. Een daarvan is exact dezelfde als de majeurtoonladder zoals we die kennen. Daarnaast is een kerktoonladder hetzelfde als de mineurtoonladder. Beter dan vanaf papier is het vanachter de piano en het keyboard gemakkelijker om de kerktoonladders te snappen. Dat heeft alles te maken met de indeling van de toetsen. Je leert de kerktoonladders kennen, door alleen naar de witte toetsen te kijken.
De verschillende toonsafstanden tussen witte toetsen
Witte toetsen zitten op verschillende toonsafstanden van elkaar. Tussen toon C en D zit een hele toon verschil. Kijk je echter naar E en F dan zit er slechts een halve toon tussen. Door dit vaak toe te passen, leer je prima het verschil tussen de hele en de halve tonen. Gemakkelijker Is om te stellen dat de toonafstand tussen twee witte toetsen altijd een hele toon is. Uitzondering is de afstand tussen E en F en B en C. Gebruik je zowel de zwarte als de witte toetsen samen? Dat is eigenlijk gemakkelijker. Je slaat een willekeurige toets aan en gaat daarna naar de dichtstbijzijnde volgende toets. Dat kan een zwarte of een witte zijn. Dat ligt er maar net aan waar je begint. Daardoor zit de eerstvolgende toets altijd op een afstand van een halve toon.
Ionisch is de bekende majeur toonladder
Gaan we de kerktoonladder nu bij langs. Ionisch is gelijk aan de welbekende majeur toonladder, terwijl aeolisch de al even bekende mineur toonladder is. Dorisch is de toonladder van D naar D, waarbij je dus alleen gebruik maakt van witte toetsen. De frygische toonladder speel je door nu te beginnen op de E. En wederom gebruik je alleen de witte toetsen. Lydisch is van F naar F spelen, op alleen de witte toetsen. Lydisch lijkt wel iets op de majeur toonladder. Mixolydisch is van G naar G op de witte toetsen zoals Locrisch van B naar B spelen op de witte toetsen. Niet moeilijk toch?
Derde toon een kleine of een grote terts
Van de kerktoonladders wordt tegenwoordig vooral de ionische en aeolische toegepast Dit zijn dus de bekende majeur en de mineur ladders. Elke kerktoonladder is namelijk in mineur of majeur,.We spreken van mineur als de derde toon de kleine terts is, majeur is het als de derde toon juist een grote terts is. Ook dat is dus in het geheel niet moeilijk en prima aan te leren.