De grondtoon is de meest belangrijke muzieknoot in ieder muziekstuk. Het is de noot waar alle andere noten als het ware naartoe verwijzen, of uit afgeleid zijn.Als een klassiek stuk de naam ‘Prelude in D’ heeft, dan is D ook de grondtoon van het hele muziekstuk. De bladmuziek is dan opgeschreven in de toonladder van D, en vaak bevat het slotakkoord van het muziekstuk ook de grondtoon.
De muziek komt tot rust
Je kunt het zo zien: de muziek komt als het ware tot rust wanneer de grondtoon wordt aangeslagen. Zoals een ontdekkingsreiziger de wijde wereld intrekt om op avontuur te gaan voordat hij weer thuis komt, zo worden in muziekstukken allerlei noten en akkoorden verkend en uiteengezet, voordat de componist de luisteraar weer op adem laat komen bij de grondtoon.Je kunt dan ook heel duidelijk horen wat de grondtoon is van een lied. Alle andere noten zijn als het ware pijlen die wijzen naar de grondtoon.Behalve muziekstukken, hebben ook akkoorden zelf een grondtoon.
De rol van de grondtoon bij akkoorden
Akkoorden worden opgebouwd vanuit de grondtoon. Zo wordt er altijd gesproken over de grondtoon, de derde en de vijfde wanneer een akkoord wordt opgebouwd.De grondtoon van het majeur akkoord van C ( met in het akkoord de noten C E G), is C. Ongeacht de ‘voicing’ (ook wel: inversie), blijft C de grondtoon. Dus ook wanneer de volgorde der noten E G C is, blijft C de grondtoon van dit akkoord.Toch kunnen akkoorden op meerdere manieren worden geïnterpreteerd. De noten C E A kun je bijvoorbeeld zowel interpreteren als een A mineur akkoord, of als de eerste inversie van een Cmaj6 akkoord waarbij de G is weggelaten. Evengoed kan C E A worden gezien als de tweede inversie van een Fmaj7 akkoord, waarbij juist de grondtoon (F) is weggelaten!
De grondtoon ontdekken
Als het onduidelijk is wat precies de grondtoon van een specifiek akkoord is binnen een muziekstuk, dan helpt het om te kijken naar de toonladder waarin het muziekstuk is geschreven.Daar waar een akkoord kan worden beschreven als een akkoord waarvan de grondtoon ook de grondtoon van het hele muziekstuk is, dan verdient het de voorkeur om er vanuit te gaan dat de grondtoon van het akkoord inderdaad die van het muziekstuk zelf is.In de muziektheorie staat vast dat ieder akkoord kan worden beschreven als een afgeleide van de grondtoon van het akkoord, hoe complex dit akkoord ook is.