Basgitaar
Beginners gitaar
Dobro
Eko
Elektrische gitaar
Fender
Flamenco gitaar
Gibson
[...]
Ukelele
De ukelele (in het Engels ukulele) is het kleine broertje van de gitaar. De naam ukelele wordt in de volksmond uitgesproken als ‘joekelille’ of krijgt de afkorting ‘UKS’. Het formaat van een ukelele is klein en heeft veel weg van een reis- of kindergitaar, maar kent ook verschillen. Een ukelele heeft namelijk geen 6, maar 4 snaren. Het leren spelen van akkoorden op een ukelele gaat daarom een stuk eenvoudiger.
Het is begrijpelijk dat er vroeger dieren werden gebruikt om ukeleles van te maken. Gelukkig hoeft dat nu niet meer en het is maar goed ook dat dit nu verboden is. Het is veel mooier een levend gordeldier te zien dan één die gebruikt is voor een ukelele.
Heb jij nog aanvullingen of opmerkingen voor deze pagina? Stuur dan een bericht met behulp van het contactformulier.
Wil je beter gitaar leren spelen? De online Muziek Academie heeft online gitaarlessen voor je klaarstaan. Binnen een mum van tijd maak je je het gitaar spelen eigen en speel je als nooit tevoren.
Geschiedenis ukelele
Het begon allemaal in 1879 toen 3 Portugese kastenmakers (José do Espírito Santo, Augusto Dias en Manuel Nunes) met het schip (Ravenscrag) de oversteek maakten van Madeira naar Hawaii. Het snijden van suikerriet was de reden om af te reizen naar Hawaï. De 3 Portugese kastenmakers kwamen niet met lege handen in Hawaii aan. Ze hadden namelijk een machete en braguinha meegenomen. Dit is een klein 4 snarige gitaar en de voorloper van de ukelele, zoals wij hem nu kennen. Waar heeft deze gitaar zijn naam eigenlijk aan te danken? Nou er zijn twee theorieën, namelijk:Springende vloDe vreugde kon bij de Portugese bemanning niet op toen ze eindelijk in Hawaï waren aangekomen. Snel sprongen ze van de boot af en bespeelden al springend de braguinha. De Hawaiianen zagen deze gekke Portugezen en schreeuwden: ‘springende vlo, springende vlo!’. Wat in hun taal wordt uitgesproken als ‘ukelele, ukelele!’.De gift die gekomen isVolgens koningin Liliuokalani, de laatste monarch van het koninkrijk Hawaï, is daar niks van waar. Zij zegt dat de naam ukelele een combinatie is van twee Hawaiiaanse woorden. Waarbij ‘uke’ staat voor cadeau of beloning en ‘lele’ voor gekomen. Ukelele zou dus ‘de gift die gekomen is’ betekenen die de Portugezen aan de Hawaiianen cadeau gaven.Welke van de twee theorieën echt waar is doet er niet toe. Wel is bekend dat in Hawaï de gitaar werd nagemaakt en de naam ukelele kreeg. De gitaar is beroemd geworden in Amerika in het jaar 1915. In Nederland werd de ukelele beroemd na de tweede wereldoorlog door de ‘Kilima Hawaïans’. Dit was een band opgericht door gitarist Bill Buijsman. De band was bekend om zijn Hawaï muziek. De ukelele is door de jaren heen in populariteit afgenomen. Toch wordt er tegenwoordig steeds vaker gekozen voor de ukelele vanwege de eenvoudige speelstijl.Basissoorten ukelele
De ukelele heeft veel overeenkomsten met een Spaanse gitaar. Daarnaast is het formaat niet altijd hetzelfde. Het is namelijk zo dat er meerdere soorten ukeleles bestaan, waaronder de volgende basissoorten:- Sopraan
- Concert
- Tenor
- Bariton
| Ukelele | Mensuur | Lengte | Frets |
| Sopraan | 33cm | 53cm | 12-15 |
| Concert | 38cm | 58cm | 15-20 |
| Tenor | 43cm | 66cm | 15+ |
| Bariton | 48cm | 76cm | 19+ |
Sopraan ukelele
De sopraan is de meest bekende ukelele en ook nog eens de kleinste. Makkelijk om mee te nemen op vakantie. Door de compacte body heeft de klank weinig laagte en is vrolijk/helder. De sopraan ukelele is gestemd in C: G-C-E-A. Hierbij staat de G een octaaf hoger. Ook kan de sopraan ukelele worden gestemd in een D-stemming: A-D-F#-B. Waarbij niet de G, maar de A snaar een octaaf hoger is. Het geluid wat een sopraan ukelele produceert is het geluid wat men associeert met een ukelele.Een aandachtspuntje is dat de frets op een sopraan ukelele wat dichter bij elkaar staan door zijn kleine formaat. Dit vergt tijdens het gitaar spelen wat meer nauwkeurigheid bij het plaatsen van de vingerzetting. Met een sopraan ukelele heb je een goede basis in de hand om gitaar te leren spelen.
Concert ukelele
De concert ukelele is iets groter dan de sopraan. Waarschijnlijk is de concert ukelele bedacht, omdat het bij de sopraan ontbrak aan een luide en warme klank. Niet alleen is de body groter om een luidere klank te produceren, maar ook de hals langer. De grotere body heeft ook het effect, dat de klank vaak als warmer wordt ervaren. Het stemmen van een concert ukelele gebeurd wel in de D-stemming.Het voordeel van een concert ukelele is dat de hals wat langer is, waardoor de frets wat verder uit elkaar liggen. Het wordt daarom dan ook vaak aangeraden om een concert ukelele te kopen. De concert ukelele kost vaak wel wat meer dan een sopraan, maar dan heb je ook wat.Tenor ukelele
De tenor ukelele kan tot de grotere ukeleles worden gerekend. De tenor heeft dan ook de diepste klank en wordt vaak gebruikt door jazzmuzikanten. Daarom is de tenor ukelele vaak ook terug te zien in muziekgroepen en bands. Gitaristen die van een 6 snarige gitaar willen overgaan op een ukelele kiezen vaak ook voor een tenor. Dit heeft vooral te maken met de laagdrempelige overstap. Dit door zijn langere hals en grotere body.Bij een tenor is het mogelijk om de normale gitaar stemming te gebruiken. De stemming die dan wordt gebruikt is de D-G-B-E stemming, waar de D een octaaf hoger is. De snaren zijn dan hetzelfde gestemd als de hoogste 4 snaren van een normale gitaar. Dus E-A-D-G. Deze stemming wordt ook toegepast bij een bariton ukelele. Een andere stemming die kan worden gebruikt is de G-C-E-A, hier is de G een octaaf lager gestemd ten opzichte van de C-stemming. Het is dan ook merkbaar dat een tenor niet van hoog naar laag wordt gestemd, maar van laag naar hoog.Een tenor ukelele is een gitaar met vele mogelijkheden. Belangrijk om te weten is dat ervoor deze gitaar wel een speciaal setje snaren benodigd is. De vingerzetting blijft hetzelfde als bij een normale gitaar. Alleen ontbreekt de B en e-snaar.Bariton ukelele
De bariton ukelele is de grootste ukelele en heeft daarom wel veel weg van een kindergitaar. Dat maakt hem vaak wat minder populair bij gitaristen. De stemming van de bariton is gelijk aan de laagste vier snaren van een gitaar, dus D-G-B-E (laag naar hoog). Het enige verschil is dat een bariton vaak met een lage D wordt gespeeld. Een bariton maakt gebruik van gewonden snaren, dit door de lagere stemming. Het geluid wat een bariton ukelele produceert is te omschrijven als een warme klank.Unieke soorten ukeleles
Naast de basissoorten ukeleles zijn er ook een aantal unieke soorten ukeleles. Ukeleles die niet meteen worden geassocieerd als een ukelele zijn hieronder beschreven, dit zijn:- Armadillo
- Pineapple
- Banjo
- Guitalele
- Elektrische
- Bas
Armadillo
Een armadillo ukelele heeft zijn naam te danken aan de armadillo oftewel het gordeldier. De klankkast van een armadillo is namelijk gemaakt van het pantser van dit diertje. Het pantser bestaat uit verbeende, beweegbare huidplaten die in evenwijdige rijen onder elkaar liggen en een soort van gordels vormen, vandaar de naam gordeldier. Nu is het vast wel te begrijpen dat deze armadillo ukeleles niet meer (legaal) worden verkocht.Het is begrijpelijk dat er vroeger dieren werden gebruikt om ukeleles van te maken. Gelukkig hoeft dat nu niet meer en het is maar goed ook dat dit nu verboden is. Het is veel mooier een levend gordeldier te zien dan één die gebruikt is voor een ukelele.Pineapple
De pineapple ukelele (in het Nederlands ananas ukelele) dankt zijn naam aan de ananas vormige klankkast. De pineapple ukelele valt in veel gevallen weer onder de sopraan ukelele, maar wordt vaak tot een apart soort gerekend. De vorm van de klankkast produceert een volle en krachtige toon die luisteraars als zeer prettig ervaren.Banjo
Een banjo ukelele wordt in muziekwinkels ook wel ‘banjolele’ genoemd. De banjo ukelele heeft geen standaard klankkast met een holle ruimte, maar er wordt gebruik gemaakt van een trommel. Net als bij een trommel is hier een strak vel over heen gespannen. De banjo ukelele heeft een ronde en dus banjo-vormige klankkast. Een banjo ukelele kan hetzelfde worden gestemd als bijvoorbeeld een sopraan ukelele.Guitalele
Guitalele is een kruising tussen een ¼ gitaar en tenor of bariton ukelele. De naam guitalele wordt vaak uitgesproken als ‘guitarlele of guilele’. De guitalele probeert de voordelen van beide instrumenten samen te brengen tot één geheel. Het voordeel van deze kleine gitaar zit hem met name in de compactheid en de 6 snaren. De guitalele heeft veel overeenkomsten met een reisgitaar.Elektrisch
Het is ook mogelijk om een elektrische ukelele te kopen. Deze ukeleles hebben wel veel weg van een basgitaar. Veel gitaar merken spelen hierop in door hun goed verkochte elektrische gitaren om te bouwen in ukelele variant. Ook is het mogelijk om een combi te kopen, zowel akoestisch als elektrisch. Dit worden ook wel semi-akoestische ukeleles genoemd.Bas
Ook bestaat er een bas ukelele. Het is nog een beetje lastig of deze is in te delen onder de soorten ukeleles. Het is namelijk simpel gezegd een basgitaar in ukelele vorm. Het is een ukelele die nog niet zo lang bestaat. De snaren zijn slap en bestaan uit siliconenrubber. De stemming is hetzelfde als een basgitaar, dus: E-A-D-G. Het was de bedoeling om de bas ukelele te laten klinken als een pluk-bas. Toch heeft een akoestische bas ukelele weinig volume zonder versterker. De bas ukelele heeft een mensuur gelegen rond de 50 cm.Ukelele stemmen
Klinkt de ukelele vals? Dan ontkom je er niet aan om de ukelele te stemmen. Het op een juiste manier leren stemmen van een ukelele is erg belangrijk. Het is mogelijk om een ukelele te stemmen in de Amerikaanse en Europese stemming. De stemmingen zijn:- Amerikaanse stemming (standaard): G-C-E-A
- Europese stemming: A-D-F#-B
Ukelele leren spelen
Hieronder wordt uitgelegd hoe je dit kleine snaarinstrument het best kunt vasthouden, aanslaan van de snaren en het gebruik van akkoorden.Vasthouden
Om ukelele te spelen is het belangrijk om de ukelele op de juiste manier vast te houden. Het vasthouden van een ukelele komt erg overeen met het vasthouden van een gitaar. Het is mogelijk om je ukelele, zowel rechts- als linkshandig vast te houden. Als rechtshandige pak je de gitaarhals vast met je linkerhand. Hierbij plaats je 4 vingers bij de snaren en de duim op de achterkant van de gitaarhals. Met je rechterhand ondersteun je lichtelijk de body. Niet te hard, want anders wordt al het geluid gedempt.Als je linkshandig bent pak je de gitaar tegenovergesteld vast. Let hierbij ook op dat je de snaren dan in spiegelbeeld stemt of de snaren omdraait. Het aanslaan van de snaren gebeurd niet boven het klankgat, maar tussen het klankgat en het midden van de gitaarhals. Dit heeft vooral te maken met de lengte van je onderarm ten opzichte van de afstand tussen klankgat en onderkant body.Slagjes
Om ukelele te leren spelen kan een juist slagje niet ontbreken. Een slagje is niks anders dan het aanslaan van de snaren met een bepaald ritme en tempo. Om dit te proberen plaats je je vinger op de onderste snaar 3e positie. Een aantal slagjes die je toe kunt passen bij het ukelele spelen zijn:- Vierkwartsmaat: het aanslaan van de snaren van boven naar beneden in het tellende tempo van 1,2,3,4.
- Down & up: het aanslaan van de snaren van boven naar beneden en van beneden naar boven met het ritme van 1e,2e,3e,4e.
- Down-down-up-up-down-up: het aanslaan van de snaren van 2 keer boven naar beneden, 2 keer beneden naar boven en afgerond met beneden naar boven.
Akkoorden
Ukelele akkoorden hebben veel overeenkomsten met de akkoorden van een gitaar. De betekenis en het doel is namelijk hetzelfde. Verder is wel te vertellen dat een ukelele C akkoord hetzelfde klinkt als een C akkoord op de gitaar. Het enigste verschil is dat de vingerzetting anders is, omdat een ukelele maar 4 snaren heeft.Het opschrijven van de akkoorden gaat via een gitaar akkoord diagram of door middel van tabs. De meest gebruikt akkoorden voor een ukelele zijn: A,B,C,D,E,F en het G akkoord.Ukelele kopen
Een ukelele kopen hoeft niet moeilijk te zijn, mits je de juiste informatie tot je beschikking hebt. Daarom behandelt Uwgitaarlesonline.nl een aantal belangrijke feiten die jou helpen bij de aankoop van een ukelele. Als beginnende gitarist wordt het aangeraden om te starten met een sopraan of concert ukelele. Niet alleen de prijs is een stuk lager, maar ook ligt de ukelelehals beter in de hand en is de klankkast kleiner.Een sopraan heeft in vergelijking tot een concert ukelele de fretten dichter op elkaar staan. Wanneer je van gitaar naar ukelele overgaat merk je dat het neerzetten van de vingerzetting een stuk nauwkeuriger moet. Dit is een veelvoorkomend probleem waar gitaristen tegen aanlopen. Bij een concert ukelele is de afstand tussen de fretten al iets groter.Ukeleles verschillen allemaal weer van elkaar, maar waarom eigenlijk? Hieronder zijn puntsgewijs de twee belangrijkste factoren benoemd, namelijk het merk en de houtsoort waar de ukelele uit bestaat:Merken
- Makawao
- Korala
- Hamano
- Ohana
- Diamond head
Houtsoorten
- Koahout
- Mahoniehout
- Fichtenhout
- Walnoothout
- Red cedar hout
Prijzen
Uwgitaarlesonline.nl heeft in de tabel hieronder de ukelele soorten ingedeeld in verschillende prijsklassen (ter indicatie). De prijzen zijn gebaseerd op ukeleles die momenteel online te koop zijn.| Ukelele | Prijs (↓) | Prijs (↑) |
| Sopraan | € 21,- | € 400,- |
| Concert | € 23,- | € 980,- |
| Pineapple | € 35,- | € 109,- |
| Banjo | € 221,- | € 336,- |
| Tenor | € 39,- | € 1300,- |
| Bariton | € 50,- | € 150,- |
Online gitaarles volgen
Wil je beter gitaar leren spelen? De online Muziek Academie heeft online gitaarlessen voor je klaarstaan. Binnen een mum van tijd maak je je het gitaar spelen eigen en speel je als nooit tevoren.- Leer gitaar spelen in je eigen tempo
- Volg de lessen wanneer het jou uitkomt
- Leer al je favoriete nummers spelen met heldere uitleg en voorbeelden
- Krijg hulp van onze ervaren docenten
Reintje
op 29 Mar 2020